Het schilderij van bode Francois
heer Piet Hulskamp, een ondernemer met
een blik- en koperslagerij aan de Dijk in
Alkmaar die vanaf1936 met zijn zoon
Herman een werkplaats op de Laat
nummer 16 had. Hulskamp, die net als
Kees van Reijendam gevoel voor kunst had,
heeft sommige letters 'in elkaar' gevoegd
om de tekstbreedte op de deur te beperken.
In kalligrafieboeken is het lettertype niet
terug te vinden. De letters zijn dus mee
ontworpen door Van Reijendam zelf.
Kort na de oorlog is op ongeveer dezelfde
plaats als waar de oude fontein heeft
gestaan een ronde vijver aangebracht en is
het Nassaupark tot straatniveau opge
hoogd. Het park lag vroeger veel lager.
Voor de ophoging was bij alle toegangen
een gemetseld sinteren trapje van enkele
treden aanwezig. Alle paden in het park
waren oorspronkelijk van gemalen
schelpen.
In 1998 zijn er door enkele bewoners
initiatieven ondernomen om weer een
fontein terug te brengen in het Nassau-
park. Voor de financiering werden
contacten gelegd met projectontwikkelaar
Teerenstra Bouwgroep, die aan het
Nassauplein twee appartementencom
plexen bouwde, die eind 2000 werden
opgeleverd. Naar aanleiding van gesprek
ken met enkele bewoners over de vroegere
fontein werd bij Teerenstra het idee
geboren om deze te herplaatsen en in oude
glorie terug te brengen, als gebaar naar de
buurt voor de bezorgde bouwoverlast. De
gemeente ondersteunde dit plan van harte.
Men was bereid een bijdrage te leveren aan
de herbouwkosten, aan de functionele
kosten van de fontein, inclusiefhet
onderhoud ervan, en van de beplanting
rondom.
Op 27 juni 2001 werd er door Teerenstra
een bouwaanvraag ingediend. De
bewoners van Nassauplein en omgeving
kregen een persoonlijke brief van initia
tiefnemer Gerry Teerenstra, met uitleg
over het plan en een verzoek om het te
steunen. In augustus 2001 organiseerde
de gemeente een inloopbijeenkomst waar
het buurtberaad en de bewoners van het
Nassaukwartier en omstreken de plan-
schetsen konden inzien. De uitslag van een
gehouden enquête gafechter aan dat het
fonteinplan niet breed werd gedragen.
De bezwaren richtten zich voornamelijk
op zaken zoals: mogelijke afname van
speelmogelijkheden voor de kinderen,
mogelijk vandalisme, geluidsoverlast
door te verwachten hangjeugd, zwerfvuil
en het gevaar van verdrinking van
kinderen in de nieuw aan te leggen vijver.
De negatieve reacties vanuit de buurt
waren voor Teerenstra Bouwgroep de
reden om definitiefvan het plan afte zien.
Speciale dank voor de gegeven informatie is verschuldigd aan mr. A. Dorgelo en de heer C.
Stam aan het Nassauplein en verder aan H.J. Erkamp, J. Sik en de families Van Reijendam
en Hulskamp.
Aan het begin van het jaar 1644 betaalde de
stad Alkmaar een rekening aan een
schilder, ofliever gezegd: aan de vrouw van
een schilder. In het Regionaal Archief
Alkmaar bevindt zich namelijk een
betalingsbewijs dat luidt:1
Geschildert voor de E. heeren van Alcmaer
het conterfeytsel van fran^oys haer E. bode
daer aen verdient 48 gulden het paneel daer
in begrepen, actum den 28 january 1644.
dese betaelt met 40-0 den 27 april 1644 de
husvrou van meester bucq
Het stuk kreeg een ebbenhouten lijst, die
apart werd betaald aan de lijstenmaker, Jan
Adriaansz Hooft. Het bewijs daarvan is
eveneens bewaard gebleven en luidt:2
van weegen desen List bedanckende voer
de goede betalin. Acktom den 16 apriel
1644. Jan Adrijansen Hooft.
Het portret van stadsbode Francois
waarvan in deze betalingsbewijzen sprake
is, werd kennelijk besteld ten behoeve van
het logement dat de stad Alkmaar samen
met Enkhuizen aanhield aan het Haagse
Buitenhoften behoeve van onder anderen
hun burgemeesters en bodes. In een
boedelinventaris van dat logement uit 1666
wordt het schilderij namelijk met naam en
toenaam genoemd.3 Het bevond zich toen:
op de groote Voorcamer boven. Een
Contrefaictsel van de Bode van Alcmaer
francois, de stadt Alcmaer alleen toebe
horende.
Gemaeckt voer francoijs de bode van
alckmaer eenen Ebbe binne Lijst groot 16
voet de voet 51/2 stuyvers, beloept f4-9
Ick ondergeschrieven bekenne ontfanghen
te hebben uijt handen van men heer
burgermester Schagen de somma van f4-9
Er is een hele reeks van dergelijke lijsten
van meubilair, bedlinnen, servies en
dergelijke bewaard gebleven. Alleen in de
lijst van 1712 wordt het bodeportret
opnieuw expliciet vermeld. Wel op een
bijzondere plaats, namelijk in de kantlijn:
DE FONTEIN WEER TERUG?
Oud Alkmaar 2013
Christi Klinkert
Begin 2011 werd het Stedelijk Museum Alkmaar geattendeerd op een innemend portret
van een man met een zogenoemde bodebus om zijn hals, dat zich bij een Amsterdamse
kunsthandel bevond. Wie was deze heer en wie portretteerde hem? Na onderzoek is het
museum tot aankoop van het kunstwerk overgegaan.
J
|*»i
Oud Alkmaar 2013 37
