Alkmaar varia
H
'vreemd' voor de porseleinschilders.
Bij deze schotel staat centraal op het plat
een afbeelding van twee figuren in een
landschap met rotsen, bomen, een
waterpartij en op de achtergrond een
huisje, in de lucht een door stralen
omgeven vogel. De ene figuur staat op één
been in het water en heeft in zijn linker
hand een staf, met zijn rechter hand reikt
hij naar de licht gebogen andere figuur in
het water die een soort 'aura' om zijn
hoofd heeft. Aan de onderzijde van de rand
bevindt zich een cartouche met de tekst:
"Mat. 3. 16", een verwijzing naar de
volgende bijbeltekst: "En Jezus liep, nadat
hij gedoopt was, rechtstreeks uit het water:
en de hemel ging open en hij zag de geest
van God afdalen als een duif, die licht over
hem uitstraalde. En een stem vanuit de
hemel sprak: Dit is mijn geliefde zoon,
over wie ik zo verheugd ben."
Op deze schotel komen vele westerse
elementen voor, zoals de randversiering
met fruit als allegorie voor de overvloed,
gekopieerd van voorbeelden van Delfts
aardewerk. Toch doet het landschap meer
Chinees aan dan Europees, de duifdie de
randversiering ophoudt lijkt meer op een
adelaar, symbool van kracht, hij heeft de
voeten van de vier-klauwige Chinese
draak. Van de Heilige Geest heeft de
schilder zich nauwelijks een voorstelling
kunnen maken.
Vanafde tweede helft van de zestiende
eeuw werd er door de Jezuïeten die zich
met hulp van de Portugezen in Azië
gevestigd hadden porselein met
christelijke voorstellingen in China
besteld. Hoewel het christendom in 1724 in
China verboden werd, bleven de schilders
porselein met christelijke voorstellingen
als Chine de Commande voor westerse
opdrachtgevers vervaardigen. Met name de
kruisiging was populair, de doop is een
veel zeldzamer voorkomend bijbeltafereel
in die periode.
Er zijn enkele andere voorbeelden van deze
voorstelling in Nederland, maar niet van
dit grote formaat. Vanwege het bijzondere
karakter kan deze schotel tot het Nationaal
Kunstbezit gerekend worden. Het
ontbreken van een scherfin de rand maakt
restauratie zeer aan te bevelen.
Mede dankzij de vitrines met oosters
porselein heeft de Gouden Eeuw zaal de
gewenste chique uitstraling gekregen. (Zie
ook de afbeelding op de achterzijde van dit
blad.)
ft
Alkmaar-Noord
Straatnamen Bergerhof
Alkmaars Historisch Café
NL-winkel
Schotel uit China,
1720-1725,
diameter
bovenrand 505 mm.
Collectie Stedelijk
Museum Alkmaar
NOTEN
1 T. Volker geeft in Porcelain and the Dutch East India Company (1954) pp.30-56 aan de hand van de registers van
de VOC een vrij nauwkeurige documentatie van de handel in porselein. Hij schrijft echter ook, dat er van de
jaren 1648 tot 1652 geen gegevens over de handel met Azië bekend zijn.
2 Dit testament is op 6 april 1912 opgemaakt bij notaris P.J.C. van Toornenburgh te Alkmaar. Een afschrift
ervan bevindt zich in het Regionaal ArchiefAlkmaar (RAA), map Nierop, nr. 627.
24 Oud Alkmaar 2013
HQHEHRDEH5TFM4T
ÜMIËll ETST RMT
LEEÜWtNflfcKSrPJÜU
Ton Lucas, ooit medewerker ontwerpteam afdeling
Stedebouw, reageerde op het artikel over Alkmaar-Noord
in ons vorige nummer. Daarin zegt hij onder andere iets
over het werken met de zogenoemde 'architectenteams'.
"Na de ontwikkeling van Huiswaard 1 vond de Alkmaarse
politiek dat het anders moest. Toen Huiswaard II daarop
ontwikkeld moest worden, werden er vrijwel blanco bladen
uitgedeeld aan de geselecteerde architecten om hun
wijkgedeelten te ontwerpen, met daarop alleen de beoogde
projectgrenzen, watergangen en wegassen, e.e.a. voorzien
van een ruime toelichting.
Wat schetste echter de verbazing bij de gemeente Alkmaar?
Geen van de architecten had zich aan de aanwijzingen
gehouden. Overal was 'landjepik' gespeeld, de wegassen
(en meer) werden naar believen verschoven naar het gebied
van het aangrenzende project en de benodigde watergangen
waren soms helemaal niet meer terug te vinden. Onder
leiding van de huisontwerper van de gemeente, de heer Aukema, en afdelingshoofd Spaltman werd alles zo goed
mogelijk aan elkaar gezet door de ontwerpsectie. Dat leidde uiteraard tot veel gesprekken met de architecten en
het stadsbestuur en tot nogal stevig oplopende voorbereidingskosten."
Vanuit de stad nog steeds gemakkelijk
bereikbaar via de tunnel onder het station is
het om in de Bergerhof de weg te kunnen
vinden bijna noodzakelijk een stratengids bij
je te hebben. Die is er nu dank zij de
bloemenkennis van Susan Mul en twee
historische bijdragen van eindredacteur Karel
Beentjes. Een lezenswaardig boekje en je
leert er ook nog wat van, want bij elke straat
is een plaatje uit een Verkade-album
opgenomen van de bij de straatnaam
behorende plant. Het boekje is te verkrijgen bij
boekhandel Keerpunt in de Huigbrouwerstraat.
I :HH! iil Hfirniir
;imu;h.3LOIH51RAA-
ïRL'-. MJ.'i tl', LL'LVWL
Van een houtzaag- olie, of papiermolen is de
functie wel voor te stellen. Maar wat
gebeurde er in een schelp-, vol- of pelmolen?
Historicus Herman Kaptein is molenspecialist
en vertelt op donderdag 25 april over de
economische rol van de industriemolens en
welke in onze regio te vinden waren en zijn.
Kapelkerk, ingang Laat nr. 80,
aanvang 19.30 uur. Kosten
7,50,- p.p., maar 5 voor leden
Historische Vereniging Alkmaar.
Kaartverkoop in het Stedelijk
Museum Alkmaar, Canadaplein 1,
of vanaf 19.15 uur aan de deur.
De NL-zaak aan de
Mient, om de hoek van
de kaasmarkt, bestaat
niet meer. De zaak is er
al sinds 1929 en in al die
tijd weinig veranderd.
De vele prijskaartjes voor
kleine fietsonderdelen in
de etalage werden al
lang niet meer aange
past. Het is jammer dat
deze bijzondere winkel
na bijna 84 jaar werd
gesloten.
Oud Alkmaar 2013 25
