steeds gehad: sinds de wijding van Steenoven waren steeds nieuwe bisschop pen benoemd. Dit leidde uiteindelijk tot een vreemde situatie. Toen in 1853 de rooms-katholieke kerk in Nederland toestemming kreeg zich te herorganiseren in bisdommen en bisschoppen te benoe men, kwam er eigenlijk een tweede aartsbisschop in Utrecht, want er was al een bisschopszetel van de 'clerezie'. De opbloei van de rooms-katholieke kerk leidde in Alkmaar overigens ook tot de bouw van een grote parochiekerk aan het Verdronkenoord, een tweede Lauren- tiuskerk, gebouwd door architect P.J.H. Cuypers. Er zijn vaker afsplitsingen geweest van de rooms-katholieke kerk. Zo leidde het Eerste Vaticaans Concilie in 1870 vooral in de Duitstalige landen tot vorming van andere oudkatholieke kerkgemeenschap pen zoals de Altkatholische Kirche. Breekpunt was vooral het besluit op dat concilie dat de paus in uitspraken omtrent de leer 'onfeilbaar' is. Men zocht contact met de Utrechtse kerken en in 18851 kwam de internationale Unie van Utrecht tot stand met de oudkatholieke kerken van Zwitserland en Duitsland, waarbij later ook oudkatholieke kerken in Oostenrijk, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije, Polen en de Verenigde Staten zich aangesloten. In 15110 was er een afsplitsing van gelovi gen die de nadruk legden op de Latijnse liturgie en heiligenverering, die in de oudkatholieke kerk op de achtergrond waren geraakt. Ook de priesterwijding van vrouwen leidde in 15)518 tot een splitsing. Sinds 15)31 bestaat er een communio, een kerkelijke overeenkomst, tussen de Anglicaanse Kerk en de Oudkatholieke Kerk. Daarnaast zijn er groeiende con tacten met de Oosters Orthodoxe Kerk. In totaal telt de Oud Katholieke Kerk nu ongeveer 600.000 gelovigen van wie er 40.000 in Duitsland en 250.000 in de Verenigde Staten leven. Het aantal leden van deze kerk in Nederland bedraagt ca. 6000, verspreid over 30 parochies en twee bisdommen, Haarlem en Utrecht. De zetel van de aartsbisschop staat in de kathedrale kerk Sint Gertrudis in Utrecht. De oudkatholieke kerk is een kerk met een rijke katholieke traditie: het woord 'oud' wil benadrukken dat zij zich wil baseren op de leer en het leven van de kerk van de eerste tien eeuwen. Dat betekent dat men vasthoudt aan het katholieke geloof in de drie-ene God: Vader, Zoon en heilige Geest, de traditionele zeven sacramenten van o.a. doop, eucharistie en vormsel toepast, en gelooft dat Christus werkelijk tegenwoor dig is in brood en wijn. Daarnaast zijn er ook zaken duidelijk anders dan in de rooms-katholieke kerk. De basis daarvan ligt in het historisch verzet tegen het centralisme vanuit Rome. De oudkatholieke kerken verwerpen nadrukkelijk de paus als kerkelijk leider en het dogma van de pauselijke onfeilbaar heid op doctrinair en zedelijk vlak. Daarmee worden ook weer andere geloofsvoorschriften verworpen die volgens de oudkatholieken niet op de juiste wijze tot stand zijn gekomen, zoals het in 1854 vastgestelde dogma van 'de onbevlekte ontvangenis van de Maagd Maria'. FUSIES EN SPLITSINGEN DE OUDKATHOLIEKE LEER Oud Alkmaar 20x2 59

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2012 | | pagina 5