De derde Laurentiuskerk
De oudkatholieke kerk in Alkmaar
Marlies ten Berge
Binnenkort zal de Historische Vereniging Alkmaar vergaderruimte huren in de parochie
van de Heilige Laurentius aan de Nassaulaan. Wat is de oorsprong van deze oudkatholieke
kerk en haar positie in Alkmaar?
Op Nassaulaan 43 staat een vrij sober
kerkgebouw, opgetrokken in baksteen met
kozijnen van Franse kalksteen. Het
gebouw stamt uit 15153 en is destijds
ontworpen in de Delftse traditionalistische
stijl door architect H. Tauber uit Oud-
karspel. Het werd gebouwd voor het
Apostolisch Genootschap, dat er tot 15)80
gebruik van heeft gemaakt.
Aan de voorzijde heeft het pand twee
bouwlagen met een schilddak evenwijdig
aan de straat. Hierin bevindt zich de entree
en op de verdieping een vergaderruimte.
Daarachter ligt de kerkzaal, overkapt met
een flauwe kap. Aan de achterzijde
bevinden zich een keuken, spreekkamer en
een orgelnis.
In 15)80-15)81 werd het pand verbouwd tot
gymzaal voor het Murmelliusgymnasium.
De dragende binnenmuur werd verwijderd
en de ruimte werd voorzien van
kleedkamers, vloerstrepen en ringen. Het
bleef in gebruik als gymzaal tot 15)53 toen
de Oudkatholieke Parochie het pand
betrok en het weer als kerkgebouw in
gebruik nam.
In wezen gaat de geschiedenis van deze
kerk natuurlijk terug tot de komst van het
christendom, maar formeel is ze in de
achttiende eeuw ontstaan als een afsplit
sing van de rooms-katholieke kerk.
Het katholieke geloof was al sinds de
reformatie en de Opstand in de Neder
landen in een bijzondere situatie
terechtgekomen. Zo was in Alkmaar vanaf
april 1573 het openbaar belijden van het
katholieke geloof geheel verboden. De
grote Sint Laurenskerk, waar men zo'n
honderd jaar eerder aan begon te bouwen,
verloor haar beelden en altaren en werd
een kerk voor de protestantse eredienst.
In de nieuwe Republiek werd het
calvinisme de officiële staatsgodsdienst, en
hoewel het een en ander getolereerd werd,
moesten katholieken zich behelpen met
schuilkerken. De noordelijke Nederlanden
werden door de paus in Rome beschouwd
De kerk van het
Apostolisch
Genootschap,
waarbij nog
zichtbaar de
nu ontbrekende
lampen.
BREUK TUSSEN KATHOLIEKEN
Oud Alkmaar 2012 57
