Gravure door de
patriottische
kunstenaar
Jan Kobell,
ca. 1795. Collectie
Regionaal Archief
vaststellen dat zij zich nu beledigd toonde.
De 'eenvoudige gebeurtenis' werd
opgeblazen met het doel, 'het misnoegen
van een der grootste Vorsten van Europa
te verwekken' - bedoeld is Wilhelmina's
broer. Inderdaad eiste de Pruisische koning
'satisfactie' van Holland voor de ver
meende aantasting van de waardigheid
van de prinses. Uiteindelijk zou hij de
belediging afstraffen met een
grootscheepse militaire invasie. De bizarre
proportie maakt duidelijk dat een veel
groter spel gespeeld werd.
Er was ook binnenlandse afkeuring.
De Hollandse Ridderschap, spreekbuis van
de adel in de Staten, veroordeelde 'het
overyld en onvoorzigtig gedrag van de
Commissie' en verzocht de prinses haar
reis te voltooien, maar Amsterdam en de
MrC. VAN F ORE EST,
Heer van Seiioorl eiiCanro,
Raaci enz .te Alkmaar.
andere steden overstemden dit als 'nadelig
(voor) 's Lands gewichtigste belangen'.8
Een voor ons interessant detail betreft het
cavalerie-regiment van Hessen-Philipsthal
dat de Commissie geregeld escorteerde.
Het behoorde tot de reguliere troepen van
Holland die vanaf 1/86 het cordon moesten
bewaken en zo nodig naar Utrecht
oprukken - tegen de stadhouderlijke
troepen uiteraard. Toen generaal Van
Rijssel dit bevel in mei 1787 wilde door
voeren, weigerden vele officieren. Een
krijgskundige studie noteert: "Bij het
regiment ruiterij Hessen-Philipsthal
weigeren alle hoofdofficieren en oudste
ridmeesters; de jongste ridmeester,
Foreest, wordt benoemd tot kolonel-kom-
mandant." 9 Deze kersverse patriottische
kolonel was niet onze Cornelis. Het was
zijn volle neefNanning uit Hoorn. De
Commissie kon rekenen op betrouwbare
bescherming.
Uiteindelijk slaagde de Engelse ambassa
deur erin, Pruisen te bewegen tot een
invasie. Daarmee was het pleit beslecht. De
pasbenoemde Pruisische veldmaarschalk,
de hertog van Brunswijk-Wolfenbüttel,
was een ervaren strateeg met een modern
leger. Begin september trok hij 20.000 goed
geoefende en uitgeruste beroepssoldaten
samen bij Wezel met een briljant plan.
Twee divisies zouden oprukken langs de
Waal en de Lek naar het zuiden van
Holland, een derde door het Gooi richting
Amsterdam. Bevoorradingsschepen lagen
op de rivieren, evenals hospitaalschepen,
een grote nieuwigheid; de genie zorgde
voor bruggenbouw en spionnen voor
strategische informatie. En de hertog
DE PRUISISCHE INVASIE
46 Oud Alkmaar 2012
