In twee kranten, de Vrije Alkmaar der en de Alkmaarsche Courant is op dinsdag en woensdag 6 en 7 mei te lezen hoe loco burgemeester G.j. van Slingerland het raam onthulde. F.H. Ringers hield een toespraak waarin hij een uitvoerig exposé hield van alle activiteiten van na de bevrij ding. Hij herinnerde eraan dat het raam uit een "batig saldo na de vreugdevolle dagen van 1945" was overgebleven. Hierna besloot men met een driewerf hoera en het zingen van het Wilhelmus. Nadat het bevrijdingcomité dit alles met echtgenotes en andere genodigden meegemaakt had, besloot men tijdens het kopje koffie ach teraf dit geheel meer luister bij te zetten. Men stuurde telegrammen van hulde aan personen die belangrijk voor Alkmaar zijn geweest tijdens de bevrijding. Dit waren allereerst koningin Wilhelmina, en verder destijds waarnemend burgemeester baron J.D.van Tuyll van Serooskerken, militair commissaris majoor M. Bokhorst, overste van de B.S. J.G.M. Wastenecker en bur gemeester jhr. mr. F.H.van Kinschot, die inmiddels burgemeester van Leiden was en deze dag verhinderd. Na de Tweede Wereldoorlog zijn, niet al leen in Alkmaar maar ook elders in het land, op diverse plaatsen bevrijdingsramen geplaatst. Deze zijn soms heel spectacu lair, met een vaak tweeledige allegorische inhoud: onderdrukking door de bezetter en feestelijk vertoon na de bevrijding. Wie deelneemt aan een stadsrondleiding in Wageningen, kan meegetroond worden naar de Grote Kerk voor uitleg van de uitgebreide symboliek van het 'Nationale Bevrijdingsraam', ontworpen door jhr. O.E.C.M.I. van Nispen tot Pannerden (glazenier H. Duchêne 15)87). Het meest opvallend in het grote raam is de stoere figuur, zwaaiend met de vlag. Hij vertrapt de vernielde ketens van de bezetter, een gebarsten hakenkruis en de verbrande Duitse adelaar. Wonderlijk genoeg is er gelijkenis met de figuren op het Alkmaarse raam, veertig jaar eerder. In de Sint Jans- kerk te Gouda (Charles Eyck 1547) en de Oude Kerk te Delft (Joep Nicolas 1556) zien we eveneens kolossale ramen met Latijnse spreuken, wapens en symboliek. Niet zo lang geleden zijn in Arnhem (St. Martinus- kerk, Ben van Kleef 15518) en in Amsterdam (Nieuwe Kerk, Toon Verhoef 1555) nog grote ramen geplaatst, vijftig jaar na de bevrijding. Deze ramen herinneren uiter aard aan de Tweede Wereldoorlog, maar bevatten hiernaast ook, volgens de huidige trend, verwijzingen naar hoop op vrede en een betere wereld in het algemeen. Welbeschouwd valt het op dat de grote bevrijdingsramen meestal van lang na de Tweede Wereldoorlog dateren, behalve het forse raam van Eyck in Gouda. Bevrijdingsramen van direct na de Tweede Wereldoorlog zijn daarentegen kleiner van afmeting. Naoorlogs geldgebrek zal de re den hiervan zijn. In een kerk nemen derge lijke gebrandschilderde raampjes meestal niet meer dan een paar panelen in beslag, zoals in de Grote Kerk te Monnickendam (Ooms 1547). Kleine(re) bevrijdingsramen treffen we ook aan in scholen, kloosters, officierskantines en ziekenhuizen. De meest populaire plek voor zon bevrij dingsraam is echter het gemeentehuis of stadhuis. Ze zijn dan in opdracht van het plaatselijke bevrijdingscomité vervaar digd, zoals bijvoorbeeld te Bedum (H.W.G. ten Hoopen 1548), in Heemstede (Bogtman 1545) en zoals vermeld, in Alkmaar. DE TRADITIE Oud Alkmaar 2012 15

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2012 | | pagina 17