Alkmaar varia
Ringers en Jan Wils
De Synagoge
De prachtige, smaakvolle tentoonstelling over de chocoladefabriek
Ringers in het Stedelijk Museum vermeldt, dat de Ringersfabriek werd
gebouwd "in de stijl van de Amsterdamse School". Het is de vraag of je
dat zo maar kunt stellen. Het prikkelde onze oud-voorzitter Harold Bos
met de vraag of kon worden aangetoond of de bekende Alkmaarse
architect Jan Wils en Ringers soms ooit hadden samengewerkt. Daar was
niets van bekend. Tot hij op het idee kwam om eens na te gaan wie
eigenlijk de fraaie Villa de Lange aan de Wilhelminalaan had gebouwd.
Het ontwerp was van Jan Wils, maar wie was de aannemer? Henk
Krabbendam, werkzaam bij de afdeling Monumentenzorg van de
gemeente Alkmaar, merkte op dat bij de originele vergunning voor de
bouw van Villa de Lange vermeld moest zijn wie de aannemer was. Maar
die vergunning was niet beschikbaar. In het Regionaal Archief werd in de nog ongeordende nalatenschap van
een aannemer uit Langedijk bij toeval een deel gevonden van het archief van (toen nog) aannemer Ringers.
Daar zat die vergunning voor Villa de Lange bij en ja hoor, deze Villa de Lange blijkt gebouwd te zijn door
aannemer Ringers, later architect en bouwer van de chocoladefabriek. Daarmee was de samenwerking van Jan
Wils en Ringers aangetoond. Zo gek was dat eigenlijk niet, want Villa de Lange staat aan het eind van de tuin
achter de eerste chocoladefabriek van Ringers aan het Varnebroek. De jonge aannemer Ringers kwam via Jan
Wils in de wereld van de kunstenaarsgroep van De Stijl terecht (waarover een prachtige tentoonstelling is te zien
in het Haags Gemeentemuseum, tot 1 januari 2014), met grote namen als Berlage, Van Doesburg, Mondriaan.
Deze groep, met Jan Wils voorop, onderhield ook nauw contact met de beroemde Amerikaanse architect Frank
Lloyd Wright. De bouw- en inrichtingsfilosofie van De Stijl moet de latere architect Ringers zeer hebben
beïnvloed. Veel licht, veel glas, grote raampartijen, staalconstructies bij binnenwanden, primaire kleuren...het
kwam allemaal terug in de chocoladefabriek. Je mag gerust stellen, dat de fabriek van Ringers de geest ademt
van Jan Wils, Berlage, Frank Lloyd Wright en als zodanig een belangrijk cultuurhistorisch èn industrieel erfgoed
is voor de stad. Bekijkt u zelf de bouwkundige aspecten van de Ringersfabriek in de foyertentoonstelling in het
Stedelijk Museum in december. Op zondag 8, 15 en 22 januari organiseert het Stedelijk Museum in
samenwerking met de Historische Vereniging Alkmaar en de afdeling Monumentenzorg van de gemeente
stadswandelingen langs de bouwwerken van aannemer, later architect Ringers. Let op de aankondiging voor
aanmelding in de pers en op de website van het Stedelijk Museum.
- -
Op 15 december vond de officiële heropening plaats van de Alkmaarse Synagoge. Deze
is in zijn geheel gerestaureerd, zoveel mogelijk naar voorbeeld van een oude foto van
het interieur. In de hal van de synagoge komt het monument ter nagedachtenis aan de
vermoorde joodse bevolking van Alkmaar. Naast de synagoge is een multifunctionele
ruimte gebouwd van twee verdiepingen, die fungeert als kiddoesj-ruimte en een educa
tieve en culturele functie krijgt. Een speciale dakconstructie maakt dat een deel van de
benedenverdieping als 'loofhut' gebruikt kan worden. De benedenzaal wordt vernoemd
naar de laatste rabbi van Alkmaar, de "Abraham de Wolff zaal"; de bovenzaal wordt de
"Bertha Noach zaal", naar zijn echtgenote. Het naastgelegen Joodse schooltje en het
Rabbijnen-huisje zijn gerestaureerd tot moderne woningen, maar hebben hun originele
buitenkant behouden. Het rituele bad (Mikwe) is geconserveerd en blijft zichtbaar voor
het publiek.
«SB!
8o Oud Alkmaar 20ii
