Ook ik blijf het een vreemde zaak vinden.
Als het Witte Hof het Magdalenaklooster
uit de akte van 1430 zou zijn, dan had in
het document uit 1444 "vier" vrouwencon
venten moeten staan, maar er staat "drie".
En waarom al bij t430 voor het
Magdalenaconvent aan de naam 'Witte
Hof te denken, als de naam 'Witte Hof
pas ruim tachtig c.q. vijftigjaar later in
een geschrift van rond 1514 bij het jaartal
1482 voor het eerst ter sprake komt en
daarbij ook nog eens het woord "gesticht"
gebruikt wordt. Waarom hier de naam
'Witte Hof gebruiken als er eigenlijk geen
aanwijzing bestaat, dat dit convent al in
1430 op de locatie-Hof-van-Sonoy geves
tigd was? Er is geen enkele archeologische
vondst die daar op wijst. En waarom die
term gebruiken als er op dat moment ook
geen aanwijzing is dat de zusters van dat
Maria Magdalenahof in het wit gekleed
zouden zijn?
Blijft de vraag hoe het kan dat, als de
Magdalenazusters bij het Middelhof
zouden horen, ze ook opduiken in de tekst
die het einde van het Witte Hof inluidt.
Bruinvis geeft in de hiervoor aangehaalde
verzuchting al een aanzet door middel van
de bewering dat het volk vanwege de
kleding de naam 'magdalenen' oneigenlijk
gaat gebruiken. Maar misschien is het ook
goed nog eens terug te keren naar de tekst
uit de kroniek van ca. 1514: in 1482 werd
"het regularissenconvent Wittehof
gesticht in Alkmaar door Hoornse zusters
ten tijde van het beleg van die stad". Van
de zeven vrouwenconventen, die er rond
1482 in Hoorn waren, behoorden er zes tot
de franciscaanse derde orde, maar de
zusters uit het zevende volgden de regels
van Augustinus. En dat zevende convent
had tot patrones, jawel, Maria Magdalena.6
Zou het dus niet kunnen zijn, dat de
Hoornse zusters, die in 1482 in Alkmaar
meewerkten aan de stichting van het
Witte Hof, uit dit augustijnse klooster
afkomstig waren en zich daarom
'Magdalenen' bleven noemen?
Dit zou ook kunnen verklaren waarom de
'Sinte Maria Magdalenenstraat' pas in 1519
voor het eerst in een stratenlijst van
Alkmaar vermeld werd en in een dergelijke
lijst uit 14512 nog ontbreekt.7 De verwijzing
naar Maria Magdalena moest eerst nog in
zwang komen. Overigens is de naam 'Sinte
Maria Magdalenenstraat' na de overgang
in 1572 van Alkmaar naar de Hervorming
vervangen door 'Schapensteeg'. Pas in 15108
zou de naam weer in ere hersteld worden,
zij het in de versie zoals de toen 79-jarige,
maar nog altijd actieve archivaris Bruinvis
hem in zijn verzuchting van 15 jaar eerder
al gebruikte, kortweg 'Magdalenen'straat.
1 In Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom Haarlem jrg. 30, p. 411-418.
2 In Bijdragen voor de geschiedenis van het bisdom Haarlem jrg. 18, p. 161-174.
3 www2.let.vu.nl/oz/monasticon/result.php
4 RAA, Coll. Aanwinsten, inv. 277, p. 138-140.
5 RAA, Coll. Aanwinsten, inv. 1, 307.
6 vgl. www.gerardweel.nl/gebouwen onder nr. 13.
7 W.A. Fasel, Alkmaar in het drijfzand (Alkmaar, 151751) P- 79~80 en 510.
50 Oud Alkmaar 2011
TWEE KEER MARIA MAGDALENA?
NOTEN
