ROfiHO
ilmigliore
r
knellende normen en waarden, maar ook
voor de strijd tussen vader en zoon.
Door een onvoldoende voor het vak
natuurkunde haalt Haijte zijn onderwijs
bevoegdheid niet. Wat nu? De familie komt
al snel met een oplossing, die Haijte
gelaten aanvaardt. Hij wordt naar Alkmaar
gestuurd, waar hij komt te werken bij een
broer van zijn vader, die een kruideniers
winkel bezit in de Hoogstraat. Haijte slaagt
er in de kruidenierswinkel, die hij al
spoedig overneemt, tot een succes te
maken. De mislukte onderwijzer wordt een
gerespecteerde Alkmaarse middenstander,
die zijn gefnuikte ambities omzet in een
dynamisch ondernemerschap en grote
inzet voor de (gereformeerde) kerk en
maatschappij.
Wel komt af en toe het verlangen bij hem
boven om los te breken uit de knellende
verhoudingen van het Alkmaar van de
eerste helft van de twintigste eeuw. Een
mooie sleutelpassage is een tochtje naar het
Italiaanse jongen
op het Sint
Pietersplein met
een hord waarop
reclame gemaakt
wordt voor ket
(overigens alleen in
en rondom
Alkmaar verkrijg
bare!] poetsmiddel
'Rogmo' van krui
denier Haijtema,
X5>33. Collectie
Arno Haijtema
strand bij Bergen aan Zee, waar Haijtema
een groep kunstenaars naakt in zee ziet
zwemmen. Haijte voelt het verlangen deel
te hebben aan hun wereld: "Het vreemde
verlangen deel uit te maken van een wereld
die hij in wezen veroordeelde, met een
zekerheid die vrijwel elke twijfel uitsloot
over de loop die zijn eigen leven had
genomen." Ook op buitenlandse reizen die
Haijte maakt in zijn rol van bestuurslid
van de Nederlandse Kruideniers Bond
wordt hij gekweld door romantische ver
langens. Een mysterieuze vrouw kruist zijn
pad, zowel op een zakenreis naar Berlijn in
1927, als ook tijdens een latere reis naar
Italië, in 15133. Haijte voelt zich tot haar
aangetrokken, maar deinst terug voor al te
duidelijke toenaderingen. Hij blijft trouw
aan zijn in Alkmaar achtergebleven echtge
note, met wie hij een vrij prozaïsch en tra-
ditioneel-patriarchaal huwelijksleven deelt.
Haijte sublimeert zijn verborgen verlan
gens vooral in de enorme energie die hij
steekt in het uitbouwen van zijn 'Friesche
Winkel'. Hij gaat exotische producten ver
kopen, die hij heeft leren kennen op zijn
buitenlandse reizen, wint prijzen met zijn
mooie etalages en bedenkt een originele
reclamecampagne voor een door hem ont
wikkeld metaalpoetsmiddel, dat hij
'Rogmo' noemt, naar de Roggemolensteeg
in Workum, een eerbetoon aan zijn vader.
Op zijn reis in Italië laat hij een straatjon
gen poseren op het plein van de Sint Pieter
met een in het Italiaans gesteld reclame
bord voor het poetsmiddel. De foto's van
het jongetje verspreidt hij in Alkmaar en
omgeving.
De roman eindigt met de dood van de
EX7RATT0
DEL MONDO
PER PUL1RE
METALLI
2 Oud Alkmaar 2011
FRIESCHE WINKEL
...wf
