Haite Haijtema
Een roman over een Alkmaarse kruidenier
Harry de Raad
In 2010 verscheen De vadermoordenaar, een opmerkelijke historische roman geschreven
door Arno Haijtema, journalist van de Volkskrant. Het boek is geïnspireerd op het leven
van de grootvader van de schrijver, de Alkmaarse kruidenier Haijte Haijtema.
Deze Haijte werd geboren in 1890 in
Workum en overleed in 1953, zes jaar voor
de geboorte van de auteur. Uit het leven
van deze grootvader waren een aantal
objecten bewaard gebleven, die de nieuws
gierigheid wekten van de jonge Arno. Het
betrof onder meer enkele aquarellen die
grootvader Haijte had geschilderd, wat
reclamemateriaal en bovenal een 'reisboek'
dat de grootvader bijhield op een reis die
hij in rg33 naar Italië maakte. Het boek
bevatte ingekleurde ansichtkaarten, trein
kaartjes, een aantal telegrammen, een toe
gangskaart voor de grote 'Fascistische
Tentoonstelling' in Rome en enkele foto's.
In 2007 maakte de schrijver in opdracht van
de Volkskrant een reis door Italië, min of
meer in de voetstappen van zijn grootva
der. Hij schreef erover in de Volkskrant-
bijlage het Vervolg. Door de reis raakte Arno
nog meer geïnteresseerd in het leven van
zijn grootvader en dan met name de
periode tussen de beide wereldoorlogen,
toen Haijte zijn Italiaanse reis maakte. Een
volgende stap was het interviewen van
familieleden en het verzamelen van de
bewaard gebleven documenten en andere
zaken uit het leven van Haijte Haijtema.
Aanvankelijk wilde Arno een boek schrij
ven over het leven van zijn grootvader,
gebaseerd op een nauwkeurige reconstruc
tie van diens leven. Maar er bleken teveel
witte plekken te zijn. Uiteindelijk besloot
hij de levensbijzonderheden van zijn
grootvader als vertrekpunt te nemen voor
een literair boek over het leven van een
ondernemende Alkmaarse winkelier in de
eerste helft van de vorige eeuw. Daarbij is
het historisch tijdsbeeld zo correct moge
lijk weergegeven.
De titel verwijst naar de centrale thematiek
in het leven van de hoofdpersoon Haijte
Haijtema. Haijte, een boerenzoon uit
Workum, is een dromer met artistieke nei
gingen, die zich bekneld
voelt door de maatschap
pelijke omstandigheden
waarin hij verkeert. Zijn
vader wil dat hij boer
wordt, maar Haijte ziet
meer in het onderwijzer
schap. Trots draagt hij
een deftige 'vadermoor
denaar', een los hoog
boordje met omgeslagen
punten. De vadermoor
denaar staat in het boek
niet alleen symbool voor
'è'- 'V'
r.
VADERMOORDENAAR
P1- m
