mnnzwmz&G
hmzwAm DAimit asi
mm
voor een grote afzetmarkt toegankelijk.
Toch bleef het een zekere status behouden.
Door de massaproductie van stucwerk
veranderde het beroep van de stukadoor.
Van oorsprong was de stukadoor een
ambachtsman. De modellerende hande
lingen voor het maken van stucornamen-
ten waren vergelijkbaar met die van
steen- en beeldhouwers. In de negentiende
eeuw kwamen er steeds meer zelfstandige
stucfabrieken en firma's. Er ontstond een
opdeling tussen vakman - de maker van de
mallen en afgietsels - en de ontwerper,
vormgever en creatief brein achter de
afgietsels. Deze tweedeling had te maken
met de opkomst van kunstnijverheids
opleidingen waar ontwerpers van nijver
heidsproducten werden opgeleid. De
scheiding van ontwerp en productie
bevorderde de massafabricage van
stucwerkornamenten. De stukadoor
produceerde sindsdien voor de massa in
plaats van op bestelling. De persoonlijke
inbreng van de stukadoor, die voorheen de
ornamenten een bepaalde eigenheid mee
kon geven, verminderde hierdoor.
Originaliteit was minder van belang, maar
dat wil niet zeggen dat het stucwerk uit
de negentiende eeuw aan creativiteit
ontbrak. De ontwerpen in de catalogi
waren wel degelijk heel fantasierijk
ontworpen.
Het is vrijwel met zekerheid te zeggen dat
in Alkmaar geen stukadoorsbedrijfjes of
stucfirma's werkzaam zijn geweest in de
achttiende en negentiende eeuw. In
archieven zijn hier althans nooit aanwij
zingen voor gevonden. Het merendeel van
de stucfirma's vestigde zich in Amsterdam,
zoals de firma Silberling. Er zijn twee
catalogi bekend uit 1880 en 1912. Deze
geven een goed beeld van de verschillende
stijlen, die toen werden toegepast.
Stucwerk uit deze catologi is aangetroffen
in het interieur van de panden Nieuw-
landersingel 42-45. Deze vier panden
werden in 15105 gebouwd door aannemer
Balder, die in het naastgelegen pand op
nummer 41 een werkplaats had voor de
fabricage van kunststeen, nog zo'n inno
vatief product van rond de eeuwwisseling.
In de vestibule van de panden zijn twee
muurornamenten aangebracht. Eén met
een papagaai en één met een pauw. Ook de
plafondornamenten in de vestibule en
kamer-en-suite komen uit de Silberling-
collectie. Opvallend is dat de ornamenten
Advertentie van de firma Bennewitz Co. FotoJ.Zijlstra
DE STUKADOOR
STUCWERKFIRMA'S
iPiiASTISCnS ftAFÜïïD «.aiAfflWItlMGtl!1
van het 200_2uiï5hs BeRenöc PAP'£R$TUC,Terj5c?>eefe
vervanging van stucsioorujerR eet. (geschikt voor
directe afwerking Jlan&evofeJi iDcsenUlCftTfc&ID.
en DüilRIAArftfc&ID,direct te Beaihilèeren. Voor
inficfitinjert en attesTcn vrage men Brochure..
P-jjjeprcp.PiafondfinRcn
Ier fcfiadTe. v»n. Z.io —2 ss- 3.»o - 4.»o 5-to fJ?otcr
ou r>€ 'SzcDGn-nouuj
PIiASZ)SCB€ -KAmeRDGCORA?>eU
A7Gkic.nL er? faaai£