Een voorbeeld van een Alkmaarse drukker
waarvan slechts één uitgave bekend is, en
waarvan ook slechts één exemplaar bewaard
is gebleven, is Harck Koster, "boeck-
drucker op de Mient". Het pamfletje met
de titel Den Thoom te,gen alle ongebonden
geesten, De welcke onse Overigheydt veel mael
lasteren bestaat uit 12 pagina's en vermeldt
geen jaar van uitgave. De auteur, slechts
aangeduid met de letters D.W.S.H., betoogt
met behulp van veel bijbelcitaten dat de
mens te allen tijde de overheid dient te
gehoorzamen. Tweedracht en rebellie
worden volgens de schrijver door de duivel
gezaaid om de ondergang van het land te
veroorzaken. Onderzoek in de Alkmaarse
notariële en kerkelijke archieven naar
Harck Koster levert slechts enkele gegevens
op over een rooms-katholieke boekdrukker
met die naam: een huwelijk in 1674, een
testament in 1675 en de doop van vier
kinderen tussen 1675 en 1680. Als deze
Harck inderdaad de drukker van dit boekje
is zou het rond 1700 gedrukt kunnen zijn.
Over de aanleiding voor dit geschrift is
vooralsnog niets bekend, noch over de
auteur die achter de initialen schuilgaat.
Een andere uitgave die alleen in Alkmaar
te vinden is Alkmaars bitter en zoet, een
beschrijving van het beleg en ontzet van
Alkmaar door Cornelis Schoon. In 1673,
honderd jaar na het beleg, beschreef hij de
gebeurtenissen opnieuw in een 'kleyn
hand-Boekjen', daarmee gehoor gevend
aan de 'ernstige begeerte' van velen om de
'zonderlinge geschiedenisse' nog eens na
te lezen. Het boekje werd gedrukt door de
Alkmaarse boekdrukker Pieter de Wees. In
de achttiende eeuw werd het nog vier keer
herdrukt, eveneens door Alkmaarse
drukkers: Jan Mol (1714), Cornelis Winder
(1734J, Willemina Winder (1748) en Jacob
Maagh (1770]. Van deze herdrukken zijn
meerdere exemplaren bewaard gebleven.
NOTEN
1 Website: www.stcn.nl. Zie voor informatie over de geschiedenis en de werkwijze van de STCN de
verschillende bijdragen in hetjaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis, jrg. 16 (2009). Zie voor informatie
over de geschiedenis van de boekdrukkunst in Nederland: Bibiiopolis, geschiedenis van hetgedrukte boek in
Nederland. Zwolle, 2003 (website: www.bibliopolis.nl).
2 Cor Visser en Jan Drewes: 'Indianenverhalen in Alkmaar.' in: Oud Alkmaar, jrg. 33 (2009), nr. 2, p. 29-37.
3 De bibliotheekcatalogus is te vinden op www.archiefalkmaar.nl.
4 Zie onder andere: A.M.M. van Diepen: 'Thomas Pietersz. Baert, boekdrukker in de Langestraat.' in: Artistiek
en ambachtelijk. Hilversum, 1993 (Alkmaarse historische reeks, deel 9); A.M.M. van Diepen: 'Jacob de Meester
(?-iéi2): een opmerkelijk drukker.' in: De zeventiende eeuw, jrg. 6 (1990), nr. 1, p. 117-121; A.M.M. van Diepen:
Printen, vercoopen ende coopen: de Alkmaarse boekhandel 1500-1650. Scriptie Universiteit van Amsterdam, 1988;
P. Boer: 'De boekhandel en drukkerij "De Gekroonde Waarheyd" te Alkmaar.' in: De Speelwagen, jrg. 10 (1955),
p. 9-12; J. Belonje: 'Twee oude Langestraathuizen.' Artikel in de Alkmaarsche Courant, 8 augustus 1925, over
het hoekpand Langestraat-Houttil (westzijde), waarin gedurende een lange periode drukkers waren
gevestigd.
5 De aantallen die hier genoemd worden zijn gebaseerd op onderzoek in juni 2009.
6 Nieuwe ordonnantie van de wees-kamere binnen den dorpe Gra/t. Graft, Jan Meyndertsz. Salm, 1655 (gedrukt in
Alkmaar, door Simon Cornelisz. Brekegeest).
7 De aantekeningen die S.A. van Drunen verzamelde uit onder meer de Alkmaarse notariële en oud-
rechterlijke archieven geven een schat aan informatie over de Alkmaarse boekhistorie (Regionaal Archief
Alkmaar, Collectie Aanwinsten, inv. nrs. 1002-1139).
64 Oud Alkmaar 2009
