Fundfriiyen van eengebouw met de rosmolen van cichoreifabriek De Burg, gezien uit het noorden vanaf de Spanjaardstraat. Foto: gemeente Alkmaar oog hierop heeft men er onlangs het productieproces nog eens 'nagespeeld', en dat ging zo: Met een soort zaaiwagentje, bestaande uit wielen rond een holle as voorzien van ringen van kleine gaatjes op precies 30 cm van elkaar worden de cichoreizaadjes in voren gestrooid. Daarna pletten personen met planken onder hun klompen die voren weer egaal. Meestal worden dan tussen september en december de wortels geoogst, maar men laat ook altijd een deel van de wortels in de grond zitten. Daar groeien het volgend jaar twee meter hoge planten uit, die het zaad leveren voor een nieuwe oogst. De geoogste cichoreiwortels gaan eerst naar de drogerij, waar wel 80% van het vocht eruit wordt gehaald. De gedroogde stukjes, cichoreibonen genoemd, worden in trommels verhit, waardoor ze de bruine kleur en de karamelsmaak krijgen. Nu moeten ze alleen nog gemalen worden, soms in een rosmolen, later ook met behulp van een stoommachine. Er zijn meer plaatsen in Nederland, waar cichorei is omgezet in ingrediënten voor een koffiesurrogaatdrank. Bekend in dit verband is vooral de Koninklijke Buisman in Zwartsluis. Die bekendheid heeft Buisman niet zo zeer te danken aan de surrogaatkoffie zelf, maar vooral aan de koffiestroop, die de bittere smaak van de surrogaatkoffie weer wat moest verzoeten. In Noord-Holland is van cichoreifabricage waarschijnlijk niet veel sprake geweest. In de volkstelling van 18pp komen eigenlijk alleen fabrikanten van 'koffie, cichorei en koffiestroop' voor in Amsterdam en Alkmaar. De Amsterdammers zullen zich vooral met koffie hebben bezig gehouden. In Alkmaar stond de cichorei en koffiestroop centraal. DE OPGRAVING Onlangs zijn bij een opgraving restanten blootgelegd van zo'n cichoreifabriek in Alkmaar. Hierover is door de archeologen Rob Roedema en Peter Bitter het volgende bericht: "Op het perceel Spanjaardstraat 31 kwam de fundering te voorschijn van een rosmolen met een diameter van ruim 5 meter. De paardengang was een rond lopend baksteenpad van 60 cm breed met éénsteens gemetselde lage opstaande randen. Op de stenen lag een 20 cm dik grijs kleipakket. Hier liep het paard zijn rondjes en liet af en toe wat vallen, wat zichtbaar was als een ingelopen pad gevuld met zwarte humeuze grond. Exact in het midden bevond zich een bakstenen plaat van 60 x 60 cm die als fundering heeft gediend voor de maalstenen. Deze plaat bestond nog maar uit één laag stenen en was gefundeerd op 58 Oud Alkmaar 2008

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2008 | | pagina 4