Tekening van de Alkmaarse uitvin der engraveur Cornelis Drebbel, vervaardigd in 1841 doorPieter Plas. Collectie Regionaal Archief Messe, van 15 augustus tot 8 september 1608, een 'verre gesigt' te koop aan, voorzien van een convexe en een concave lens, die zeven keer vergrootte. In april 1609 werden in Parijs simpele, laaggeprijsde 'verre gesigten' aangeboden door locale brillen makers, in mei in Milaan. In de Kronyck van Alckmaar met sijti dorpen van Cornelis van der Woude staat bij het jaar 1610 geschreven: "In deze tijd zijnder eenige soorten brillen gevonden, als te zien door een buyse een voet lang en zo het ligt dwingen waer door men dingen ziet verre, ja mijlen verre, of het bij U ware. De konst nieuw zijnde was fraij, maer terstont gemeijn." Terstont gemeijn: het was kennelijk niet moeilijk om zo'n apparaat te maken. Een van de mensen die zich daar al snel mee bezighield was Cornelis Jacobszoon Drebbel uit Alkmaar. CORNELIS DREBBEL Drebbel, geboren in 1572, had veel belangstelling voor de wetenschappelijke ontwikkelingen en uitvindingen in zijn tijd en was een belangrijk pionier op het gebied van optiek en meet- en regel techniek. In 1604 vertrok hij naar Engeland, maar hij bleef geïnteresseerd in de ontwikkelingen in de Lage Landen. In een brief uit 1608/09 aan de Alkmaarder Ysbrandt van Rictwijck schreef hij: "UE. heeft mij voor desen geswegen 't verre sien gevonden bij den zoon van Mr. Adriaen Thonissen. Ick bidde laet mij weten wat daerin gedaen heeft. Ick hebbe oock vele excellente dingen daerin gevonden, soo ongelooflijk schijnen ende als tooverij geestimeert werden, waervan UE. hier een weinich wil gedencken." Die zoon van Adriaen Thonissen was Jacob Metius. In 1613 schreef Drebbel een uitvoerige brief aan Koning James met suggesties over werktuigen en uitvindingen die hij nog in petto had. Daarin gaf hij aan een instrument te kunnen maken: "waardoor letters op den afstand van eene Engelsche mijl zullen kunnen gelezen worden; en ik twijfel niet, ofindien Uwe Maj. mij, gelijk ik hoop, met geld wil steunen, dat ik in staat zal zijn iets zo groots te leveren, dat daardoor letters op circa 5,6 of7 mijlen zullen kunnen gelezen worden, en de letters niet grooter dan gewoone letters behoeven te zijn. Met behulp van dit instrument zal Uwe Majesteit ook datgene kunnen zien, wat op ongeveer 8 a ro mijlen afstand gebeurt, even goed alsof het in de eigen kamer van Uwe Maj. geschiedde. En deze mijne instrumenten zijn niet gelijk aan de vulgaire optische glazen (kijkers), want ze kunnen niet nagemaakt worden." De koning reageerde echter niet. Drebbel heeft dus zeker niet de telescoop uitgevonden, maar wel construeerde hij dergelijke instrumenten waarbij zijn 74 Oud Alkmaar 2008

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2008 | | pagina 20