eeuwse auteurs overigens wel op dat oude
kronieken, zoals bijvoorbeeld de Rijmkroniek
van Melis Stoke uit ca. 1300, de stad niet
noemden. Stoke spreekt zelfs expliciet over
het 'dorp' Vrone. Ook rept hij niet over de
vernietiging van Vrone in 1303. Wel
beschrijft Stoke uitgebreid de veldslag in
1297, toen de West-Friezen vernietigend
Reconstructie- verslagen werden door het Hollandse leger
tekening door op de Vronergeest, en het dorp Vrone in
Simon Eikelenberg brand werd gestoken: "ende verbernen
van het dorp Vrone, altehant dat dorp te Vronen al te male",
opgenomen in zijn Maar dat was allemaal opzet, zo verklaarde
boek Gedaante men dit zwijgen. Iedere herinnering aan
en teffens den de stad moest immers in opdracht van de
ondergang van Hollandse graaf worden uitgewist,
het dorp Vroone
(Alkmaar, 1714). HET EINDE VAN DE MYTHE
Collectie Regionaal De Alkmaarse geschiedschrijver Simon
Archie/ Eikelenberg (1663-1738) hield zich
uitvoerig bezig met de middeleeuwse
geschiedenis van Alkmaar en omgeving.
Hij had een moderne kritische instelling
en probeerde steeds zo goed mogelijk feit
en verdichtsel van elkaar te scheiden. In
1714 verscheen van zijn hand het boek
Gedaante en gesteldheid van West-Friesland
en teffens den ondergang van het dorp
Vroone. In de ondertitel ervan gaf
Eikelenberg al aan dat hij weinig van de
mythe heel zou laten: "aantoonende dat de
gemeene vertelling van een belegering en
verwoesting van een magtige stad, die
Vroonen zoude geheeten hebben, niet
anders is dan een verdigtzel". In 345
genummerde alinea's ontkrachtte
Eikelenberg een voor een alle argumenten
voor het bestaan van de stad Vrone.
Daarbij hechtte hij terecht veel waarde aan
de passage bij Melis Stoke waar Vrone een
dorp wordt genoemd. Hij toonde aan dat
het zegel van 'Vronlegeist' opgevat moest
worden als het zegel van een gehele
landstreek (het latere Geestmerambacht)
en plaatste terecht grote vraagtekens bij de
lezing 'a vro domini' op de torenklok van
Valkkoog; volgens hem stond er gewoon
'anno domini'. Helaas was de tekst niet
meer te controleren omdat het klokje in
1648 bij het luiden ter gelegenheid van de
viering van de Vrede van Münster stuk
was gebeierd. Het kruis bij het kerkhof
was in 17x4 niet meer aanwezig. Wel was
het oude kerkhof ook in de tijd van
Eikelenberg nog duidelijk herkenbaar als
een zes voet boven het maaiveld
uitstekende onbebouwde verhoging.10
MODERN ONDERZOEK
Eikelenberg toonde defmtief aan dat er
nooit een stad Vrone heeft bestaan en dat
ook het verhaal over de ondergang van
V ROOS F. S-
de» zcltl «gelegenheid
jen» de over blvfielen de
Aarten en gedenUcliriiten
GrooW ilo<
'/Marktveld
Alkmaar
34 Oud Alkmaar 2008
