Saiomon van Ruysdael, 'Alkmaar in de winter', 1656. Detail. Collectie
National Gallery van Schotland, Edinburgh. Foto: National Gallery
J.A. Crescent, 'Friese Poort' 1803. Detail. Collectie Regionaal Archief
met nog meer schaatsers. Een drietal
ruiters, ieder met een vrouw achterop,
kijkt toe. Een laagje sneeuw bedekt de
grond en de daken.
SALOMON VAN RUYSDAEL
Het schilderij, voorzien van signering en
gedateerd 1656, is vervaardigd door de
Haarlemse schilder Salomon van Ruysdael
(1600/1603-1670) en bevindt zich momen
teel in de Schotse National Gallery in
Edinburgh.1 De stad op de achtergrond is
duidelijk herkenbaar Alkmaar, niet ver
gelegen van Ruysdaels vertrouwde Haarlem.
We weten dat een broer van de schilder in
Alkmaar woonde. Dit was Pieter de
Gooyer, een welvarende lakenkoopman.
Ruysdael was sinds 1633 voogd over een
zoon uit het eerste huwelijk van Pieter, en
na diens dood in 1644 werd hij ook voogd
over de drie dochters die geboren waren uit
Pieters tweede huwelijk. Later trouwde
Ruysdaels zoon Jacob met een van deze
dochters, de ca. 1638 geboren Geertgen.
Alles wijst er op dat de band tussen beide
families hecht is geweest. Ruysdael moet
Alkmaar vaak bezocht hebben en het is
dan ook geen wonder dat hij er inspiratie
opdeed voor schilderijen.2 Ruysdael
schilderde Alkmaar vele malen vanaf de
jaren veertig van de 17de eeuw.3 Vaak is
gedacht dat zijn Alkmaarse schilderijen
Haarlem toonden. Zo was het hier
beschreven schilderij omschreven als
'Winterscène in de buurt van Haarlem'
totdat Stechow in 1938 de locatie correct
identificeerde.4
HET ONLANGS WEER OPGEDOKEN
WINTERGEZICHT VAN ALKMAAR
Het schilderij in Edinburgh geeft een
herkenbare afbeelding van de Alkmaarse
58 Oud Alkmaar 2007
