indien sloop onafwendbaar is, maar het biedt ook kan sen cultuurhistorische elementen te versterken of juist waardevolle gebouwen door een functiewijziging te behouden. Een goede inventarisatie ook van jonge monumenten is dan nodig. Soms gaat de economische veroudering van een pand echter sneller dan de termijn die nodig is om de anciënniteit te bereiken een gebouw als monument te kunnen voordragen. Zo'n voorbeeld is de Don Bosco kerk. Uit oogpunt van architectuurhisto rie is het behoud van dit imposante gebouw zeer aan te bevelen, zoals de Historische Vereniging ook drie jaar geleden heeft gesteld. Het is jammer dat de vereende krachten die nodig zijn om zo'n karakteristiek bouwwerk te behouden en een passende functie te geven pas nu zijn losgekomen. Ook waardevolle gebouwen die ouder zijn dan de Don Bosco Kerk, bijvoorbeeld uit de tijd van de Delftse school en de wederopbouwarchitectuur zijn nog niet als monu ment geïnventariseerd of tenminste aangewezen als karakteristiek pand. Scholen vormen een categorie gebouwen die snel economisch verouderen. Het gebouw van de voormalige Handelsschool en Landbouwschool aan de Bergerweg, recentelijk een vestiging van het Horizoncollege, is zo'n fraai voorbeeld van architectuur in de Delftse schoolstijl. Ook een oudere school als het PCC gebouw aan de Bleekerskade kende nog geen monumentale status. Gelukkig is het verbouwingsplan (van Noord-westzes architecten) voor dit karakteristieke gebouw uit 1930 van architect Nies Molenaar jr. uit eindelijk met voldoende respect voor bestaande architectuur gewijzigd. Het verbouwingsplan voor het PCC-gebouw was een van de opvallendste bouwplannen die de afgelopen periode door werkgroep welstand beoordeeld en geadviseerd zijn. Een positieve ontwikkeling is dat het voormalige gebouw van het kadaster en postkantoor aan de Gedempte Nieuwesloot gerestaureerd wordt en de functie van stadshotel krijgt. Dit neo-gotische pand van de architect C.H. Peters is gebouwd in 1877 enkele jaren nadat de Nieuwesloot gedempt was. Ook zijn wij uiteraard verheugd over het herstel van de commieswoning aan het Heiligland bij de Schermerpoort. Dit is een voor Alkmaar uniek monu ment in Hollandse waterstaatstijl. De met pilaren onder steunde luifel met timpaan die hier in de 19de eeuw heeft voorgestaan wordt weer teruggebracht. Wij betreuren het echter dat de toevoeging van ca. 1870, een aanbouw met een apart schilddakje, gaat verdwijnen ten gunste van een plat afgedekte nieuwbouw. Uit oog punt van monumentenstatus en de bouwhistorie zou dit deel met dakje gehandhaafd moeten worden. Een ander opvallend bouwplan deed zich voor aan het Ritsevoort 32. Daar werd een bouwplan voorgesteld voor de voor malige slagerij van Blauwboer, thans het pand van Kapsalon 'de Dons'. Opvallend omdat het achterhuis nog het rudiment is van een kleine voormalige stadsboerderij zoals er vroeger meer stonden aan de westrand van Alkmaar binnen de Singel (bijvoorbeeld aan de Molenbuurt). Het stolpdak is nog zichtbaar. De Historische Vereniging Alkmaar heeft gepleit voor bouw historisch onderzoek en zo mogelijk wordt behoud van dit voor Alkmaar unieke pand onderzocht. Zowel Monumentenzorg, de welstandscommissie als de Historische Vereniging heeft hierop aangedrongen. Ook de voorgevel is zeer karakteristiek met de asymmetrisch in de gevel geplaatste pui en het hogere zijraam dat doet denken aan een 'opkamer'. Het hogere raam bevond zich boven de vloer van de gedeeltelijk verzon ken pekelkelder en vormde een onderdeel van de slage rij. Tenslotte zijn uiteraard de schetsplannen van de gewij zigde nieuwbouw voor de Schelphoek van commentaar voorzien. De meeste grootschalige gebouwen zijn uit de het gewijzigde Masterplan verdwenen, waardoor het plan per saldo verbeterd is. De architectuur is nu meer gericht op individuele panden en sluit daar de parcelle- ring meer aan op de binnenstad. De hoogte van het gebouwencomplex aan de Turfmarkt blijft echter punt van kritiek. Een hoogte van 22 meter voor woonhuizen past niet in de Alkmaarse binnenstad. De Historische Vereniging heeft een compromis voorgesteld van maxi maal 19 meter, waarbij ruimte wordt gewonnen door de schegvorm langs de Turfmarkt los te laten, waardoor een meer vierkantbouwblok zou ontstaan. Een schuine gevel- wand aan een kade is vanuit historisch oogpunt ook niet gewenst. Met name ten opzichte van de te behouden gevelwand aan de Voormeer is de voorgenomen bebouwing op de hoek van Voormeer en Turfmarkt veel te hoog. Recentelijk zijn de plannen behandeld voor her stel van de fraaie klokgevel en het daarnaast staande pand. Dit waren de voormalige panden van machinefa briek Maarleveld en scheepswerf de 'Volharding'. Voorts zou de Historische Vereniging graag wat meer variatie van de woningen zien, die straks aan de 'nieuwe' gracht in de Schelphoek staan. De bestaande Singelstructuur blijft nu gehandhaafd, maar het is helaas onhaalbaar van het voormalige bolwerk openbaar terrein te maken Grondgebonden woningen staan nu aan de singelrand met de achtertuin naar de singel. Maatregelen zijn nodig om hier geen rommelig beeld van te maken. Uniformiteit van kademuren, steigers en erfafscheidingen is hier noodzakelijk. Wat de Historische Vereniging Alkmaar betreft mag snel tot invulling van dit gapende gat in de Alkmaarse binnenstad worden overgegaan. Namens de werkgroep Welstand, Henk de Visser Oud Alkmaar 2007

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2007 | | pagina 30