poort De Drommedaris in Enkhuizen uit iets later tijd (1540). De ronde toren en de
doorgang door de stadswal moeten nog worden gevonden.
Op de hoek met de Bierkade aan het oostelijke uiteinde van de vestingwerken stond dus
de Rode Toren. De Bierkade zelfwas niet versterkt om de havenfunctie niet te hinderen.
Wel stond er een zware palissade in het Voormeer voorlangs de Bierkade.
Er bestaan slechts een paar vage afbeeldingen van de Rode Toren, namelijk op de oudste
kaarten van Alkmaar van kort voor 1573. Het was een forse ronde toren, die in 1550 werd
omgebouwd tot molen. Vreemd genoeg staat de Rode Toren op twee kaarten precies op
de hoek met de Bierkade, maar op de kaart van Lourens Pietersz. lijkt hij iets van de hoek
verwijderd te staan. Het raadsel werd opgelost door de vondst van funderingen van de
toren: hij bleek inderdaad enkele meters naast de hoek te hebben gestaan, omstreeks de
inrit van het Parkhof De torenfundering is 1 m dik en de diameter van de ronde toren
bedraagt maar liefst 8 m!
Door de talrijke kabels en leidingen onder het wegdek kon slechts de noordelijke helft van
de toren onderzocht worden. Pal ten zuiden van de toren werd alleen nog een zware
fundering gevonden die een haakse hoek vormde, kennelijk als een V-vorm aansluitend op
de zuidelijke helft van de toren. Wellicht hield dit verband met een toegang tot de toren.
Links: Kaart van Alkmaar en
omstreken door Jacob van
Deventer, ca. 1563. Kopie door
C.W. Bruinvis, 19de eeuw.
Detail.
Collectie Regionaal Archief
Rechts: Uitsnede uit een kaart
van Alkmaar en omgeving
door Lourens Pietersz. 1365,
met Wortelpoort en Rode
Toren (het noorden is onder).
Collectie Regionaal Archief
Het belang van deze muur bij het beleg van 1573
Toen in 1572 het grootste deel van noordelijk Holland was overgegaan naar de
opstandelingen, had het Spaanse bestuur aanvankelijk lauw gereageerd, omdat men
zich nog meer zorgen maakte over de zuidelijke provincies. Eind 1572 ging Alva ten
slotte over tot harde actie. Zijn terreur-strategie werd duidelijk na de moordpartijen die
volgden op de inname van Naarden (1 december 1572) en Haarlem (13 juli 1573).
In Alkmaar werd, na veel discussie over de kosten en over de afbraak van enkele
buitenwijken, in mei 1573 in alle haast begonnen met de verbetering van de vesting-
