Sporen van het verleden in Alkmaar Noord De Rekerdijk Jan Nachbar In de zestiger jaren van de 20ste eeuw werden plannen gesmeed om Alkmaar naar het noorden uit te breiden. Daarvoor waren grenscorrecties en annexaties nodig. Najaren van overleg met het Rijk en de gemeenten Bergen, Koedijk, Oudorp en St. Pancras was met ingang van 1 oktober 1972 Groot Alkmaar een feit. Met de uitvoering van de bouwplannen zouden ook grote delen van het oude land onder het bouwzand verdwijnen. Wat is er nog zichtbaar van de oude structuur van dit gebied? In de 13de eeuw wilden de graven van Holland hun machtsgebied uitbreiden. Net buiten Alkmaar, aan de rand van Kennemerland, eindigde hun gezag. Willem II gebruikte Alkmaar als uitvalsbasis bij zijn pogingen om West-Friesland te veroveren. Het stadsrecht dat Alkmaar in 1254 kreeg, zal hier ongetwijfeld mee te maken hebben: hulp was altijd welkom. In 1256 kwam Willem II om in de strijd tegen de Westfriezen bij het Berkmeer. Zijn zoon Floris V volgde hem later op en zag kans West-Friesland te veroveren. Door het bouwen van een aantal dwangbutchten stabiliseerde hij zijn gezag over het gebied. Ook hield hij zich bezig met de waterstaatkundige zaken van dit gebied. De Westfriese Omringdijk, nu 126 km lang, was rond 1300 helemaal af en beschermde het binnengelegen gebied tegen de aanvallen van de zee. Veel land ten noorden van Groningen, Friesland en West-Friesland was al door de zee weggeslagen, zodat de Waddeneilanden ontstonden. Deze 'verwadding' was in volle gang. Ook in de Noordkop ontstonden eilanden, zoals 't Oge (Callantsoog) en Huisduinen. De Westfriese Omringdijk heeft het oprukken van de Waddenzee tot staan gebracht. Hiervan profiteerden de Westfriezen, maar ook de bewoners van Holland hadden hier baat bij. Onderdelen van deze omringdijk zijn in Alkmaar nog herken baar. De Frieseweg is er bijvoorbeeld een deel van, net als de Rekerdijk. Dat is ook altijd de grens geweest tussen Holland (Kennemerland) en West-Friesland. Bij de Zeswielen (Hoornse-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2006 | | pagina 19