Het in 1842 gereedgekomen
schip de Dankbaarheid, het
zesde zeeschip sinds 1837 dat
door J. Bagge op de scheeps
werf't Hondsbosch werd
gebouwd.
Collectie Regionaal Archief
Alkmaarsche Courant dat hij binnenkort het kofschip Alkmaar te water zou laten. Trots
stond erbij: "Dit is het eerste zeeschip, dat ooit hier ter stede gebouwd is; - hopende men
hetzelve door grooter te vervangen". Hij bouwde er uiteindelijk zes. De laatste, de
Dankbaarheid, kwam gereed in 1842. Van 1834 tot 1846 huurde hij een deel van het Eiland
van de gemeente Alkmaar. Hij had het terrein ingericht voor de bouw van grote
schepen. Zijn zoon Willem die op het punt stond het bedrijf van zijn vader over te
nemen, wilde in 1850 graag grond op het Eiland huren op dezelfde voorwaarden als zijn
vader indertijd had gedaan. Het Hondsbos was te klein voor zeeschepen, de werf had
uitbreiding nodig. Maar er waren meer kapers op de kust. Een zekere Meursing,
scheepstimmerman te Nieuwendam, had ook belangstelling voor het Eiland als locatie
voor een nieuw te stichten scheepswerf Hij wou de grond kopen. De gemeente hield
voorlopig alle opties open.
De eerste helft van de jaren vijftig was een periode waarin het de Nederlandse
scheepsbouw voor de wind ging. Waren er in 1851 nog maar twee scheepswerven in
Alkmaar, in 1855 was hun aantal gestegen tot vier. De gemeente vond het nu blijkbaar
tijd om ook zelf initiatieven te nemen. In 1856 verscheen behalve Meursing nog een
andere potentiële koper van het Eiland ten tonele, de al eerder genoemde Van Cleef De
gemeente besloot met de laatstgenoemde in zee te gaan. Met strenge voorwaarden voor
het gebruik van het Eiland hoopte men Van Cleef aan Alkmaar te binden.
Malaise en hoop
Het liep anders dan de gemeente had gehoopt. In 1858 staakte Van Cleef zijn Alkmaarse
activiteiten en vertrok naar Rotterdam, waar we hem in 1859 als reder tegenkomen. Zijn
scheepswerf in Alkmaar liet hij ongebruikt liggen. Misschien is zelfs het tweede schip
dat hij volgens het contract met de gemeente Alkmaar moest bouwen, de schoener
Cornelia Aletta, die in 1857 al bijna gereed was, nooit afgebouwd. Na de kortstondige
hausse zakte de Nederlandse scheepsbouw weer in. Ook kwamen er in deze periode
serieuze plannen op tafel om een snellere scheepvaartverbinding tussen de zee en
4
