I
tel
tl
N
I
i
Achter- en voorkant van het
zwaard van Cabeliau. Bron:
H.L. Visser, The Visser
Collection: arms of the
Netherlands in the collection of
H.LVisser
plaats in het gemeentemuseum in te ruimen'.
In de volgende 20 jaar leverde dit geen resultaat op. Zijn
verhaal over het zwaard in Alkmaars Jaarboekje eindigde
dan ook met de vraag of iemand iets wist over de
verblijfplaats ervan.
Het zwaard teruggevonden
Toen dit artikel in 2001 onder mijn aandacht kwam,
raakte ik geïntrigeerd door die vraagstelling. Zo'n
bijzonder en vooral voor Alkmaar cultuurhistorisch
waardevol wapen zou toch niet zomaar verdwenen
kunnen zijn? Bovendien zou het een mooie en voorname
plaats kunnen innemen in de collectie van het Stedelijk
Museum Alkmaar, dan wel in het (toen nog) te renoveren
stadhuis! Vandaar dat ik een speurtocht begon naar de
verblijfplaats van het zwaard. Het leek logisch de
naspeuringen te beginnen bij het Muiderslot, tenslotte
de laatst bekende verblijfplaats. Daar kon men echter
geen nadere informatie verschaffen.
Na ampele overwegingen leek het vervolgens raadzaam
het Leger- en Wapenmuseum te Delft te consulteren.
Telefonisch contact met de senior-conservator Blanke
Wapens, de heer J.P. Puype, leverde onmiddellijk resultaat
op! Het bleek dat het zwaard nog wel degelijk bestond en
in prima staat verkeerde. Het bevond zich in een
particuliere collectie, maar zou binnenkort verhuizen naar
het Rijksmuseum in Amsterdam, dat het had aangekocht.
Wat was er allemaal met het zwaard gebeurd sinds de heer Reder het voor het laatst had
gezien in 1922? In 1929 was het zwaard verkocht op een veiling in Amsterdam aan de
heet H. Lewin uit Vught.3 De heer Lewin, een jood, verborg zijn gehele wapencollectie in
1933, het jaar dat in Duitsland Hitiet aan de macht kwam. Na de oorlog kwam de
verzameling weer tevoorschijn, en belandde het zwaard uiteindelijk in de internationaal
vermaarde wapencollectie Visser te Wassenaar. Deze omvat ruim 1000 topstukken
variërend van musketten, ruiterpistolen en kanonnen tot allerlei blanke wapens, zoals
zwaarden en sabels. De catalogus van deze collectie bestaat uit vier omvangrijke delen.
Ook het zwaard van Cabeliau staat er in beschreven.4
In
I
Jacob Cabeliau
Wie was nu eigenlijk die jonkheer Cabeliau? Jacob Cabeliau, heer van Mulhem, was een
Vlaams edelman afkomstig uit Gent.5 Hij diende als kapitein (hopman) onder Lumey,