Het vuurslag en de gekruiste
pijlen, te zien op de
linkerdeur van het dressoir.
Collectie Rijksmuseum
Amsterdam
huisvesten. Vier jaar later reeds kon het
Genootschap één van zijn belangrijkste
aankopen doen, aldus Lunsingh Scheurleer. 'In
het voorjaar van 1862 had men op den zolder
van het Provenhuis van Palinck-Van Foreest te
Alkmaar een laat Gotisch dressoir van zeer
bijzondere kwaliteit aangetroffen en het was dit
meubel, dat het genootschap voor een bedrag
van f 300,- wist te verwerven, waarbij het dan
nog als toegift twee Renaissance balksleutels,
eveneens uit het Hofje afkomstig, verkreeg'. De
kwitantie, ondertekend door een van de
regenten van het Hofje en gedateerd 8
september 1862, wordt nog in het archief van
het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap
bewaard.
In 1862 verhuisde het dressoir dus van Alkmaar
naar Amsterdam. Vijf jaar later maakte het
opnieuw een tocht - en nu heel wat verder! Het
werd uitverkoren om te worden ingezonden
naar de Wereldtentoonstelling van 1867 in
Parijs, waar het 'de eer [had] van als fraaiste van
de meubelstukken genoemd te worden, die uit
de i5e eeuw ten toon gesteld waren'. In 1887
werd het door het Koninklijk Oudheidkundig
Genootschap in het Rijksmuseum ondergebracht, waar het 'een eereplaats' kreeg op de
afdeling Beeldhouwkunst en Kunstnijverheid.
Het dressoir en de relatie met het schuttersgilde
Hoewel het dressoir eerst gedateerd werd als I5de-eeuws, heeft later onderzoek
aangetoond dat het uit ca. 1525 stamt. Op het dressoir zijn diverse emblemen
aangebracht, te weten: de lelie, de keizerskroon, een vuurslag en de koningskroon.
Het motief van het vuurslag met vlam en vuurstenen komt het eerst voor bij de orde van
het Gulden Vlies, gesticht door Philips van Bourgondië, en fungeert als persoonlijk
devies van de Bourgondische vorsten. Volgens Lunsingh Scheurleer kunnen deze
emblemen tezamen slechts betrekking hebben op Karei V, die als Hertog van
Bourgondië de lelie, als keizer van Duitsland de keizerskroon en als koning van Spanje
de koningskroon voerde. Omdat Karei V in 1520 tot keizer gekroond werd, stamt het
dressoir waarschijnlijk uit de periode vlak daarna, dus tussen 1520 en 1530.
De catalogus van meubelen in het Rijksmuseum (editie 1952) geeft aan dat het embleem
32