Het was er rustig wonen in die dagen, met voor de deur nog het nodige groen,7 Er was nog geen sprake van parkeerdrukte en niemand kon toen nog vermoeden, dat er aan het eind van de 20ste eeuw vóór de huizen een inrit naar een ondergrondse parkeergarage, de Singelgarage, zou komen. De meeste villa's werden ontworpen door architecten die vooral in de stad zelf bekendheid genoten. Zo werden de huizen Wilhelminalaan 10 (1893) en Wilhelminalaan 8-9 (1894) opgetrokken naar ontwerp van de Alkmaarse architect Klaas Bakker Dz. (1853 -1930). Maar voor enkele panden werden architecten van buiten aangetrokken, die tot ver buiten onze landsgrenzen beroemd geworden zijn, zoals architect K.P.C. de Bazel (1862-1923), een tijdgenoot van Berlage die zich in Bussum gevestigd had, en de jongere Jan Wils (1891-1972), die in Den Haag zijn architectenbureau had. De Bazel ontwierp al in 1904-1905 de villa Wilhelminalaan 48, Jan Wils kreeg in 1916 de opdracht om de nabijgelegen villa Wilhelminalaan 2 te ontwerpen. Zijn definitieve ontwerptekeningen stammen uit 1917. Niet alleen Wilhelminalaan 2 van Wils, ook Wilhelminalaan 4 van De Bazel werd begin dit jaar op de rijksmonumentenlijst geplaatst. De architect Jan Wils en zijn voorbeelden Waarom het echtpaar De Lange-Oort juist aan Jan Wils de opdracht gaf om hun nieuwe villa te ontwerpen, is niet bekend. Maar het is heel goed mogelijk, dat zij elkaar allang persoonlijk kenden. Jan Wils immers was net als het echtpaar zelf geboren in Alkmaar. Zijn vader, Evert Wils (geboren 1861 in Venhuizen) vormde met zijn iets jongere collega Simon Spruit (geboren 1858 in Bergen) het bekende Alkmaarse timmer- en aannemersbedrijf Spruit en Wils, dat sinds de jaren '90 in de Alkmaarse adresboeken genoemd wordt. Nadat Jan Wils in 1912 volontair bij de dienst Gemeentewerken in zijn geboortestad was geweest, kreeg hij in de jaren 1914-1916 de gelegenheid om in Den Haag bij de beroemde Berlage (1856-1934) te werken. Daar werd hij niet alleen beïnvloed door het oeuvre van Berlage zelf, maar leerde hij ook het werk van andere toonaangevende moderne architecten kennen zoals de Amerikaan Frank Lloyd Wright (1869-1959). Na de inspirerende jaren bij Berlage, keerde Wils niet terug naar zijn geboortestad, maar vestigde hij zich als zelfstandig architect in Den Haag. Daar maakte hij onder meer kennis met J.J.P Oud (1890-1963). Via deze uit Purmerend afkomstige collega kwam hij in de loop van 1917 in contact met de pas opgerichte kunstenaarsgroep De Stijl, waar Theo van Doesburg (1883-1931) een van de drijvende krachten was. Over Jan Wils en zijn relatie tot Frank Lloyd Wright en De Stijl is al veel geschreven.9 Minder bekend is dat hij ook korte tijd invloeden van de expressionistische vormentaal van de tot de Amsterdamse School behorende architecten onderging. Waar en hoe hij die invloeden heeft ondergaan, is vooralsnog onduidelijk. Wils zelf vertelde er in later jaren nooit meer over. Maar het is aannemelijk dat hij het gebouw voor 'minder marine personeel' in Den Helder, gebouwd in de jaren 1915-1916 naar ontwerp van de tot de

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2002 | | pagina 30