de familieleden memoreerde dat op de dag van aantreden het hele dorp was versierd. Overal stonden borden met daarop spreuken als 'Hulde aan 't Verleden, Welkom aan de Toekomst' en 'Toen wij van Uw vader scheidden, deed Uw komst ons weer verblijden'. De familie Van Reenen organiseerde de 'troonsopvolging' met veel gevoel voor symboliek. Op zijn officiële eerste dag werd Hendrik Daniël van Reenen volgens een oud plaatselijk gebruik feestelijk 'ingehaald'. De Van Reenens maakten een moderne variant van dit eeuwenoude ritueel (dat ook in andere heerlijkheden gebruikelijk was geweest). Waar vroeger de heer van Bergen werd ingehaald, werden nu de oude en nieuwe burgemeesters hartelijk welkom geheten. In haar boek De heerlijkheid Bercjen beschrijft Marie Völter uitgebreid het 'inhalen' van de heer van Bergen Studler van Surck aan het eind van de zeventiende eeuw. Een dorpsdelegatie te paard wachtte hem op bij de grens van de landerijen, waarna zij zich gezamenlijk met de nieuwe eigenaar van de heerlijkheid naar het dorpscentrum begaven. Daar werden verklaringen voorgedragen waarin de Bergenaren en de heer van Bergen eikaars rechten en plichten officieel erkenden. In het ritueel dat de Van Reenens ruim tweehonderdvijftigjaar later opvoerden, speelden twee burgemeesters een rol. Het oude burgemcestersechtpaar werd bij de gemeentegrens opgewacht met paarden en rijtuigen. Zoon Hendrik Daniël en zijn echtgenote kwamen Bergen binnenrijden per stoomtram. Op het station hadden de dorpelingen zich verzameld, waar hun ontvangst 'met toespraken en bloemen-strooistertjes plaats vond'.24 Van oudsher verbeeldde het ritueel van het inhalen de aanhankelijkheid van de dorpelingen jegens hun nieuwe heer. Met het inhalen van de vertegenwoordiger van de nieuwe generatie verwees de familie Van Reenen naar de tijd dat de heer van Bergen nog vanzelfsprekend heerser was over de kleine gemeenschap. De familie trok een directe lijn tussen verleden en heden en benadrukte hiermee dat haar vooraanstaande positie nog steeds was gegrondvest op het grondbezit. De Van Reenens beschouwden het burgemeesterschap als een heerlijk recht, en niet zozeer als een openbaar ambt dat zij van overheidswege opnieuw hadden verkregen. Het ritueel van het inhalen herbevestigde hun autonome positie in Bergen. Net als zijn vader was Hendrik Daniël van Reenen in de eerste plaats de openbare vertegenwoordiger van de familie die het in Bergen voor het zeggen had, en pas daarna burgemeester in overheidsdienst. Slot De activiteiten die de familie Van Reenen ontplooide op haar uitgestrekte grondbezit aan de kust bij Bergen, maakten van de gemeente een bloeiend toeristisch villadorp met een op particuliere grond gestichte familiebadplaats. De verkoop van duinpercelen en de exploitatie van het badbedrijf waren voor de familie winstgevende activiteiten. Jacob van Reenens status als heer van Bergen én zijn invloed als burgemeester van de gemeente had de doorvoering van de exploitatie nieuwe stijl vergemakkelijkt. Toen Jacob in 1923 afscheid nam als burgemeester, was de familie Van Reenen nog steeds

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2001 | | pagina 128