Plattegrond en wandelkaart
van Bergen en Bergen aan
Zee, uitgegeven door de
V.V.V. te Bergen in 1909
De stichting van een badplaats
Door de nieuwe exploitatie veranderde het uiterlijk van de gemeente Bergen volledig, en
dat in een periode van nog geen twintig jaar. Op de woeste duingronden verrees een
toeristisch bad-oord. Een ander deel van het landgoed werd opgedeeld in kleine
buitentjes, met op elk perceel een moderne villa, voorzien van elektriciteit en stromend
water. Ook de oude dorpskern van Bergen onderging drastische veranderingen. Rond
de Ruïnekerk werd volop gebouwd. In 1903 was een nieuw Raadhuis gereedgekomen,
in 1905 werd bij het voorlopige eindpunt van de trambaan een station neergezet.
In 1909 werd de tramlijn doorgetrokken naar zee. In de jaren daarop verrezen bij het
stationsplein het post- en telegraafkantoor, het V.V.V.-gebouw en het dorpsmuseum.
Vooral het aantal pensions en hotels groeide in hoog tempo. In 1928 telde Bergen-Binnen
5 hotel-pensions en bijna 170 'pensions' (door de Vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer aangemerkt als pension, vaak niet meer dan een of meer kamers in de woning
van een Bergenaar]. De lijst van de VW in 1928 vermeldde bovendien ongeveer 90
gemeubileerde woningen als te huur.
Het oude dorp groeide in korte tijd uit van een rustige naar binnen gekeerde agrarische
gemeenschap tot een modern tuindorp voor bemiddelde forenzen. Direct ten noorden
118
