Pieter en Cornelia met gevloeid uit een gevoel van gebondenheid aan God en geweten'.125 Daarnaast schreef zij
kinderen en kleinkinderen, rond de eeuwwisseling dat 'het raadzaam is er diep van doordrongen te zijn, dat van al
ca. 1926 wat wij ondernemen de uitslag tenslotte afhangt van onze eigen persoonlijkheid'.126 En:
'zelfopvoeding is het wachtwoord voor ieder die zich wijde aan een algemeene zaak en
in de eerste plaats voor alle arbeiders en arbeidsters op het uitgestrekte veld van
maatschappelijk werk!'.127 Vrijheid en zelfopvoeding werden voor Cornelia in de laatste
jaren van de negentiende eeuw belangrijke doelstellingen en legitimeerden haar inzet
voor maatschappelijke initiatieven. Het idee van vrijheid uit godsdienstig perspectief
was vermoedelijk ontstaan uit het contact dat Cornelia in 1892 kreeg met de hervormde
predikant Cramer, die in deze periode in Alkmaar kwam wonen en de kerk vanaf de
kansel nieuw leven wilde inblazen.128 Cramer huurde met zijn gezin een huis van Pieter
en Cornelia op de Zaadmarkt (Luttik Oudorp) en daardoor leerde Cornelia Cramer in
deze periode van nabij kennen.129
In deze tijd kreeg Cornelia's correspondentie meer diepgang. In een brief uit 1902 aan
een nicht, schreef zij naar aanleiding van het lezen van Meine Beichte en andere werken
van Tolstoi, dat deze vol stonden met 'mooie, frische gedachten'.130 Ook komt uit latere
brieven van Yb, rond 2900, naar voren dat zij en Cornelia elkaar dikwijls boeken
opstuurden.131
10 6
