i als 'statig',
ld door een
s een klein
er', die 'een
Deze kamer
.ant en geen
le vorm van
nd een zitje
choorsteen-
i randen.107
uin en een
len nu echt
lornelia ook
aersoonlijke
aoekjes. Tot
leze boekjes
:houwelijke
onderwerpen. Verder treffen we er huishoudelijke informatie in aan, boodschappen
lijstjes en familiezaken zoals bijvoorbeeld de eerste baardgroei van haar oudste zoon
Pieter Willem.108 Toen Cornelia met de boekjes begon was zij 38 jaar oud en moeder van
drie kinderen, waardoor het niet zo verwonderlijk is dat haar interesse zich van het
huishouden naar meer maatschappelijke onderwerpen verplaatste. Het zou kunnen dat
zij reeds eerder in haar leven levensbeschouwelijke aantekeningen bijhield, maar
daarvan is in het familiearchief niets terug te vinden.
Na verloop van tijd nam Cornelia geen genoegen met het schrijven van maat
schappelijke beschouwingen. Zij ging zich ook in de praktijk inzetten. Aan het einde
van de negentiende eeuw werd van een dame uit het deftige milieu verwacht dat zij zich
maatschappelijk nuttig maakte.109 Men doelde daarmee vanouds vooral op
liefdadigheidswerk. Rond de eeuwwisseling werden door vrouwen echter ook allerlei
initiatieven ondernomen op het gebied van scholing, zoals het oprichten van
naaischolen voor meisjes en het informatie verstrekken over voeding en kleding.
Rond 1900 kwam in Nederland een reformbeweging van de grond, die tot doel had de
vrouwenkleding te verbeteren. De aanzet tot deze 'vroege uiting van emancipatie' was
gegeven door ene dr. Lahmann uit Duitsland, die lossere kleding voor vrouwen
propageerde.110 Vrouwenkleding voor de hogere stand was als gevolg van de heersende
modeopvattingen namelijk niet erg comfortabel en niet geschikt om in te werken. Dit
De achterkamer van het huis
in de Langestraat, ca. 1934
103
