De Oudorperpolder
Diederik Aten
Binnen het grondgebied van de Oudorperpolder werden in de loop der tijd belang
wekkende archeologische vondsten gedaan. Allereerst zijn er natuurlijk de restanten
van de Nieuwburg en Middelburg, oude dwangburchten van Floris V. Verder lag
binnen deze polder een Carmelietenklooster. Het oude i6de-eeuwse droogmakerijtje
bezuiden de Munnikenweg, de Zwijnsmeer, stond vroeger dan ook wel bekend als het
Vrouwenbroersmeertje naar dit klooster. Van de geschiedenis van de polder waarin al
deze interessante plekken liggen, is echter zo goed als niets bekend. Voor ons reden om
deze hier in kort bestek even voor het voetlicht te halen, dit temeer omdat bij de
gemeente Alkmaar gewerkt wordt aan een onderwijsproject over de Oudorperpolder en
alles wat zich in dit gebied bevindt.
De Hoornsevaart en de Oudorperpolder
Het gebied rond het dorpje Oudorp maakte eerst deel uit van de grote polder
Geestmerambacht, welke werd bemalen door een serie molens aan de Oosterdijk langs
de Heerhugowaard. In deze situatie kwam verandering bij de bedijking van de
Heerhugowaard. De initiatiefnemers van dit grote project sloten in april 1624 een
overeenkomst met de regenten van Alkmaar over de voorwaarden waarop deze bereid
waren hun plannen te steunen. Dit akkoord bepaalde onder andere de aanleg van een
nieuw kanaal vanuit de ringvaart van de Heerhugowaard naar de stad. Op deze manier
hoopten de Alkmaarse regenten de bereikbaarheid van de Alkmaarse markten te
verbeteren.1
De nieuwe vaart - nu opgenomen in de Hoornse vaart - liep vanuit de zuidwesthoek van
de ringvaart van de Waard met een boog door het gebied benoorden Oudorp. Op het
punt waar hij de Rekerdijk - onderdeel van de grote Westfriese Omringdijk - doorsneed
kwam een schutsluis. Naast deze sluis werd een driedubbele overtoom gebouwd ten
behoeve van de boeren uit de Langedijk. Het hele complex ontleende zijn naam aan de
bij elkaar zes handspaken of wielen van de lieren van de drie overtomen.
Voor Oudorp betekende het graven van de nieuwe vaart dat het dorp werd afgesneden
