Waar [(gt dan de oever van het Voormeer?
De dijk vormde een doorgaande weg. Het valt ook op dat de huizen aan het Groot
Nieuwland, en de hoekpanden van Laat-Groot Nieuwland haaks op deze dijk staan. Het
pand tegenover de Kapelkerk (het Landwijf) heeft bijvoorbeeld de voorgevel aan het
Groot Nieuwland en niet aan de Laat. Niet voor niets is de ingang van de Kapelkerk op
het oude dijkje te vinden. De volgende vraag is: hoe groot was het Voormeer toen ze in
1470 begonnen met de bouwactiviteiten aldaar. Op het Houtmarktterrein vonden we de
resten van een laat i4de-eeuwse boerderij. Dat was dus al bewoond gebied. Mijn idee is
dat het Voormeer in 1470 maar een heel klein beetje groter was dan in de 16de eeuw.
Hoeveel groter? In 1470 gaan ze dat buitendijkse gebied helemaal volbouwen. Dan
wordt er wel degelijk van water land gemaakt. Waar is in 1470 de oever? Als je langs het
Luttik Oudorp en het Verdtonkenoord langs de gevels kijkt zit er een knik in de
grachten ter hoogte van de Annastraat. Misschien lag daar rond 1470 de oever. Bij de
Wortelsteeg zat ik in 1991 met mijn voeten in het water. Daar heeft eind 15de eeuw
aanplemping plaatsgevonden. Op twee meter diepte was de bodem van het meer
volgestort met bagger. Eind 15de eeuw heeft Alkmaar nog een groeistuip. Dan bouwen
ze het oostelijk stadsdeel helemaal vol. Dat gaat heel snel. In 1519 staat het merendeel
van de huizen langs de hoofdgrachten er wel.
Hoe oud is de Kapelkerk?
De huidige Kapelkerk dateert waarschijnlijk uit het begin van de 16de eeuw. Maar er
zijn in de jaren vijftig van de vorige eeuw funderingen gevonden van een mogelijke
voorganger van het huidige gebouw. De kerk staat op het buitendijkse land. Een halve
Kaart door Lourens Pietersz uit
ca. 1565 van de oude en nieuwe
vestingwerken. Duidelijk
zichtbaar is het bochtige
stratenpacroon dat aansluit op
de dijk langs het Zeglis.
Uit: Alkmaar, gevels van de
binnenstad (Alkmaar, 1980}
