Hoogtelijnenkaart van de
Alkmaarse binnenstad.
Gemeente Alkmaar, dienst
Stadsontwikkeling en Beheer
De vraag is wat de verhouding tussen de stadshuizen en de Torenburg was. Verder is het
de vraag hoeveel van dergelijke grote huizen er langs het Houttil hebben gestaan.
Misschien is ook het Koning Willemshuis van oorsprong een dergelijk stadskasteel
geweest. We denken bij het Koning Willemshuis aan dat mooie monumentale huisje,
maar eigenlijk gaat het om het ernaast gelegen hoekhuis. Dit is in de 19de eeuw
afgebroken en wat we nu zien was oorspronkelijk niet meer dan een dependance. Begin
1998 hebben we de kleinste opgraving gedaan tot nu toe. Drie bij drie meter, twee meter
naar beneden. Dat was bij de aanbouw van de Waag. In die put hebben we een bakstenen
fundering gevonden van 60 cm dik, twee meter de grond in. Daar zat een stukje
eikenhouten funderingshout onder, dat in 1280 gekapt bleek te zijn. Het zag er niet
hergebruikt uit, dus ook het huis zou uit die periode kunnen stammen. Misschien is
rond die tijd de eerste bebouwing van de oostkant van de Houttil uitgezet. De westkant
is waarschijnlijk het oudst.
Als je een hoogtelijnenkaart maakt van het gebied, dan zie je een hoog gebied, bestaande
uit de Langesttaat met het gebied langs de Houttil. Daarop sluit de Dijk aan, en dat is
eigenlijk het gebied van de oude dam in de Rekere. Dan is et in het oostelijke stadsgebied
nog een ander hooggelegen terrein, namelijk tussen Voordam en Zijdam naar het begin
van het Fnidsen toe. Aan de buitenzijde van de panden daar zie je niet dat dit gebied
ongeveer anderhalve meter hoger ligt dan de omgeving. Je komt dan uit op een zelfde
14
