ders, en dat waren de gieters, er een belangrijk stempel op drukten. De Alkmaarse grafplaat is in zoverre bijzonder, dat de overleden Pieter Claesz. Palinck niet in zijn beste pak is afgebeeld, zoals gebruikelijk was, maar gekleed in een tijdloze draperie, die zijn rechter schouder bloot laat. Zijn bovenlijf is met nadruk op de anatomie weergegeven, zodat de gestorvene vreemd genoeg een mens van vlees en bloed geworden is. Niettemin is zijn beeltenis in hoge mate geïdealiseerd, evenals die van zijn echtgenote Josina van Foreest. Zij zijn jong en mooi geworden en lijken niet te liggen, maar in elegante houdingen op een balustrade te staan. Alleen hun sierlijke, gevouwen handen en vooral de rieten mat die achter hen te zien is (in de praktijk gebruikt om het lijkvocht op te vangen!) verraden dat het om overledenen gaat. De toeschrijving aan Van Heemskerck is begrijpelijk. In feite was er rond 1546 geen enkele kunstenaar in de Nederlanden die tot een dergelijk, kwalitatief hoogstaand ontwerp in staat was. Het ontwerp verraadt dan ook de diepgaande kennis van de Italiaanse schilder- en beeldhouwkunst die Van Heemskerck tijdens zijn verblijf in Italië (1532-1536) had opgedaan. Het is niet verwonderlijk dat Van Heemskerck door de familie Palinck benaderd is voor het maken van een ontwerp, want de kunstenaar stond in de jaren veertig op het toppunt van zijn roem en bovendien had hij banden met juist deze Alkmaarse familie. Pieter Claesz. Palinck was een van de Alkmaarse burgemeesters. Omdat hij behoorde tot degenen die als sponsor fungeerde voor het enorme, door Van Heemskerck geschilderde Laurentius-altaarstuk (1538-1542) voor de Grote Kerk van Alkmaar, heeft Van Heemskerck zijn portret afgebeeld in één van de personen die op de binnenzijde van het rechterluik staan afgebeeld, links van het zelfportret van de schilder. Al eerder had Van Heemskerck kennis gemaakt met de oudste dochter van Pieter Palinck en Josina van Foreest, Wilhelmina Palinck, die gehuwd was met Andries van Oudshoorn. Want omstreeks 1530-1532 had Van Heemskerck een schilderij met Adam en Eva gemaakt voor dit Alkmaarse echtpaar. Later, ca. 1540-1545, zou hij ook de portretten van het echtpaar schilderen. Kopieën hangen nu in het Museum van Alkmaar. Het kan heel goed zijn dat het, toen Josina in 1546 stierf, vijfjaar na haar echtgenoot Pieter, het echtpaar Van Oudshoorn-Palinck was dat Van Heemskerek gevraagd heeft om een ontwerp voor de grafplaat van hun (schoon)ouders te maken.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 2000 | | pagina 45