m
lkmaarvia
meer en de
je eerst pal
raandeweg
>uet van de
el steeds in
rer van het
aestje door
ipoort en
tadsgracht;
toen een
albrug. Nu
og slechts
bruggetje,
ter hoogte
Baanpad
eglis heeft
arstaanbare
ngskracht
schilders en
de 17de en
1. Dat blijkt
derijen en
die be-
vorden in
lelijk Mu
seum Alkmaar en het Regionaal Archief Dankzij het voortreffelij ke werk van kaartenmakers
als Lourens Pietersz., Cornelis Drebbel, Joan Blaeu en Petrus Kaerius, kunnen we nagaan
vanaf welke plekken deze kunstenaars en ontwerpers de omgeving observeerden en
vastlegden.
Daarbij moeten wij ons wel realiseren dat niet alle door hen gekozen plekken nog
bestaan. Door de aanleg van het Noordhollands Kanaal werd een fors deel uit de
noordoostelijke hoek van de vesting weggehapt, zoals duidelijk te zien is als je oude en
recente kaarten naast elkaar legt. Waar nu de Tienenwal een bocht maakt om op het
Heiligland uit te komen lag vroeger het noordoostelijke bastion. Waar het Heiligland het
water kruist lagen vroeger de Schermerpoort en Schermerbrug. De huidige Wagenweg
heette toen Schermerstraat. Deze vormde de stadswal tussen de Friese Poort en het
Waterpoortje.
Ook moeten we niet vergeten dat de oude Hollandse meesters weliswaar graag naar het
leven tekenden en befaamd zijn geworden door hun observatievermogen, maar pas in hun
ateliers hun schetsen en indrukken verwerkten tot een schilderij ofgravure, waarbij zij ten
behoeve van een overtuigende compositie het perspectief naar eigen believen aanpasten en
levendige details als wandelende mensen, vaartuigen en dergelijke, toevoegden.
Het Zeglis, gezien door Wigerus Vitringa (1657-1725)
Rond 1680 vervaardigde Wigerus Vitringa een schilderij van het Zeglis, gezien vanaf het
langs dit water lopende jaagpad (afb. 2). Op het schilderij zien we de Grote of Sint
2. Wigerus Vitringa, Alkmaar
vanaf het Zeglis gezien, ca. 1680.
Olieverf/paneel, 38,3 x 52,1 cm.
Stedelijk Museum Alkmaar
19
