delaar of seizoenarbeider rondtrokken. Tussen de gezeten poorters en de
varende lieden vond men in de steden een bevolkingsgroep, die op de
onderste sporten van de sociale ladder stond en als los werkman de kost
verdiende. Deze werklieden behoorden niet tot een gilde en waren veel
al als sjouwerman ("drager" genaamd), schoonmaker, waker of grond
werker werkzaam. Het waren vaak boerenzoons, die naar de stad geko
men waren en die weer verder trokken als er elders meer te verdienen
viel. Het is te vergelijken met de stroom van plattelandsbewoners, die in
de vorige eeuw naar de fabrieken en havens trok.
Wanneer opgericht?
Het is een bekend misverstand dat in 1622 "de eerste definitieve organi
satie en reglementering der kaasdragers te Alkmaar tot stand is gekomen
en in werking getreden", zoals men onder andere bij Speet kan lezen.
Allereerst kan men in een veranderende maatschappij nimmer iets de
finitief regelen. De ordonnanties (verordeningen) op de kaasdragers zijn
dan ook herhaaldelijk drastisch veranderd, tot in deze eeuw toe, doch
Groep kaasdragers, ca. 1920. His torisch-top ografisch e atlas, Regionaal Archief Alkmaar.
het merkwaardig feit doet zich voor dat nu juist uit 1622 géén ordon
nantie op de kaasdragers bekend is. Dit jaartal is dus een slag in de lucht.
De oudst bekende ordonnantie is die van 17 juni 1593.2 De kaasdragers
treden daarmee vrij laat in de historie, want de zakkendragers hadden
reeds in 1520 een ordonnantie gekregen en de bierdragers in 1575. In
1593 waren er al lang kaasdragers, maar tot nu toe had het stadsbestuur
het kennelijk niet nodig gevonden regelend op te treden. De bedoeling