dat in dit geval ook een bijzonder voorbeeld is van de persoonlijke trots en eerzucht van de leden van het kerkbestuur. Zij staan niet voor niets afgebeeld op de buitenzijden van de luiken. Helaas werd het altaarstuk na de Reformatie in 1582 verkocht en zo is het terecht gekomen in de domkerk in Linköping waar het zich nog bevindt. Nadat de Laurenskerk door de protestanten was overgenomen en onder het toezicht van het stadsbestuur kwam te staan werd besloten dat een gedeelte van het gebouw best kon worden ingericht als stadsbibliotheek. In een korte bijdrage van G.I. Plenckers-Keyser en C. Streefkerk wordt hieraan aandacht besteed. Vanaf het eind van de zestiende eeuw tot 1825 was deze librije ondergebracht in een kapel aan de zuidzijde van de kerk. Het voor die tijd omvangrijke boekenbezit was afkomstig uit de stedelijke latijnse school en werd uitgebreid door tal van aankopen. Dit bestand maakt nu deel uit van het Regionaal Archief Alkmaar. Na herhaalde verzoeken van stadsorganist Jan van Bochem werd in 1638 door het stadsbestuur besloten dat er een nieuw orgel moest komen. De opdracht werd gegund aan Germer Galtusz. van Hagerbeer. De orgelkas en het decoratieprogramma werden ontworpen door Jacob van Cam- pen. Een aantal Alkmaarse kunstenaars werd daarbij ingeschakeld. Sandra de Vries gaat in haar artikel in op de bouwgeschiedenis van dit orgel. Daarnaast besteedt ze uitvoerig aandacht aan de voorstelling op de bui tenluiken met de Triomf van Saul na de overwinning van David op Goliath, geschilderd door de jonge Alkmaarder Caesar van Everdingen. Hij vol tooide het in 1644. De Vries meent dat de keuze van het onderwerp niet alleen werd ingegeven door het feit dat David als schrijver van de psal men bij de protestanten in hoog aanzien stond, maar dat er ook een po litieke strekking is. Er werd nog steeds oorlog gevoerd tegen Spanje en in de propaganda werden nog levende historische figuren geassocieerd met oudtestamentische helden. Zo zouden de triomfen van Frederik Hendrik vergeleken kunnen worden met die van David. In 1642 gaf de stad opdracht voor een gebrandschilderd glas met de voorstelling van het beleg van Alkmaar door de Spanjaarden in 1573. Dit tot meerdere eer en glorie van de stad zelf. Dit glas is helaas verdwenen. Leo Noordegraaf geeft de relevante informatie over dit project en ook over andere glasschilderingen die in de kerk geweest zijn, de oudste al omstreeks 1500 gemaakt. Uit documenten blijkt dat alle glasvensters uit de periode van voor de Reformatie de beeldenstorm hebben overleefd. Ze zijn echter naderhand, net zoals de glazen die in de zeventiende eeuw werden gemaakt, verloren gegaan door slecht en achterstallig on derhoud. Zowel de kerk, de burgers als de stad waren actief bij het verle nen van opdrachten. Dat Alkmaar zichzelf zag als de belangrijkste stad in 26

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1997 | | pagina 26