Volkshuisvesting, opgericht in 1907. Alle drie verwierven zij via het grondbedrijf
betaalbare gronden om hun woningcomplexen uit te breiden. Zo kon Rochdale de
wijk die thans Oud-Rochdale heet, vergroten, en mocht Goed Wonen verder bou
wen in de omgeving van de Baansingel. Beide besteedden niet alleen de nodige aan
dacht aan het ontwerpen van verantwoorde woningen voor weinig geld, maar ook
aan een verzorgde stedebouwkundige situering van het geheel. Intussen breidde de
Vereniging voor Volkshuisvesting haar complex aan de Uitenboschstraat steeds
verder naar het oosten uit en werkte zij bovendien aan de voltooiing van het
woningcomplex dat aan de Eikelenbergstraat begonnen was.
In de jaren dertigverplaatsten Goed Wonen en Rochdale hun werkzaamheden naar
het westen, in de wijk die ten noorden van de Bergerweg verrees.
Daarnaast waren er ook nog een aantal particuliere bouwers bij de arbeiderswo
ningbouw betrokken, onder andere op de gronden tussen de Zocherstraat en het
spoor. Maar de kwaliteit van hun complexen bleef achter bij die van de woning
bouwverenigingen, zowel wat betreft het architectonisch ontwerp als wat betreft
de stedebouwkundige situering.
Ook de gemeente zelf trad als bouwer op. In 1926 werd besloten dat zij 35 goedkope
arbeiderswoningen aan en nabij het Oudorperdijkje zou neerzetten, onder andere
bestemd voor hen die eens de krotwoningen aan het Scharloo bewoonden.
Middenstandswoningen
De uitgifte van gronden voor middenstandswoningen verliep slechts gedeeltelijk
via het grondbedrijf, omdat voor deze categorie ook anderen werkzaam waren. Als
voorbeeld kan gewezen worden op de bebouwing van het gebied tussen Lindenlaan,
Westerweg en Houtweg, waar Johan Apeldoorn actief was, een aannemer-architect
die in Alkmaar tevens als projectontwikkelaar optrad. Ook het grootste deel van het
Burgemeesterskwartier (destijds Plan Nooitgedacht geheten) werd door een parti
culiere onderneming, Maatschappij Nooitgedacht, tot ontwikkeling gebracht.
Alleen voor de noordelijke strook gold dat niet: in het gebied tussen Maclaine
Pontstraat en Juliana van Stolberglaan (dat wil zeggen langs de Waerdendelstraat,
de Burgemeester Palingstraat en de Verdoesstraat) werd de grond voor de daar te
bouwen middenstandswoningen uitgegeven door het grondbedrijf
Ook de vele middenstandswoningen die in de jaren dertig langs de straten ten
noorden en ten zuiden van de Bergerweg verrezen, staan op grond die bij het grond
bedrijf gekocht is.
Villa's
Voor de villabouw geldt in hoofdlijnen wat zojuist bij de middenstandswoningen
werd opgemerkt: de benodigde bouwgrond werd in diverse gevallen uitgegeven
