Noten
1Met dank aan drs. Bert Gerlagh, werk
zaam bij de historisch-topografische
atlas van het Gemeentearchief Amster
dam en betrokken bij de voorberei
dingen voor de grote overzichtsten
toonstelling in Haarlem van werken
van Cornelis Pronk in Noord-Hol
land. Hij maakte mij attent op diverse
facetten van Pronk die mij anders wel
licht waren ontgaan. Met dank ook
aan Simon Honigh, verbonden aan het
Openluchtmuseum in Arnhem, en aan
drs. Michaël Lucassen, drs. Harry de
Raad en drs. Vic Wijnekus van het
Regionaal Archief Alkmaar voor hun
behulpzame en nuttige opmerkingen.
2. Zie Johan van Gooi, De nieuwe schou-
burg der Nederlantsche kunstschilders en
schilderessen deel 2, (Den Haag,
1751) 193; overigens vermeldt Van
Gooi abusievelijk 1692 als Pronks ge
boortejaar.
3. Ibidem, 195.
4. Wel bewaard bleef een tweetal por
tretten van de ouders van burgemees
ter Emmanuel Ras (1694-1761): de
zeepzieder Daniël Ras (1662-1731),
tevens vice-president-schepen te Alk
maar, en zijn vrouw Cornelia Cathari-
na van Arssen (overleden 1735). Deze
twee ovale portretten, geschilderd in
1728, laten het echtpaar op oudere
leeftijd zien. Zij dragen echter niet de
signatuur van Pronk, maar van een
overigens onbekende collega: H.
Schmale. Ook hij is kennelijk van el
ders naar Alkmaar gekomen. De twee
portretten, 60 cm hoog en 85 cm
breed, zijn in 1894 aan het Stedelijk
Museum te Alkmaar geschonken. Zie
C.W. Bruinvis, Catalogus der schilderijen
en oudheden, aanwezig in het stedelijk
museum te Alkmaar, geopend 25 october
1875 (Alkmaar, 19063), 11 (rubriek A,
schilderijen, nrs. 78 en 79). Wegens
plaatsgebrek bevinden zij zich in het
depot. De naam van H. Schmale (ook
wel: H. Smale) kon tot dusverre niet in
de Alkmaarse archieven opgespoord
worden.
5. Deze is opgenomen in Eikelenbergs
Alkmaar en zyne geschiedenissen, dat in
1739 - een jaar na Eikelenbergs over
lijden - bij Simon van Hoolwerf te
Alkmaar verscheen.
6. Zie over het reizen en tekenen van
Pronk en Abraham de Haen: Leonard
Castelein, "Een Pronkende Haen.
Nieuwe toeschrijvingen van zes
schetsboekjes van Cornelis Pronk
(1691-1759) en Abraham de Haen
(1707-1748) in het Rijksprentenkabi
net", Bulletin van het Rijksmuseum te
Amsterdam, 44 (1996) 91-117.
7. Zie het door de Alkmaarse chirurgijn
Hendrik de Vries bijgehouden dag
boek, onder de titel Historisch-genealo-
gisch dagboek, 1722-1759, in 1974 uit
gegeven door Hans Koolwijk; in het
bijzonder de vermeldingen over de fa
milie Koster.
8. Regionaal Archief Alkmaar, topogra-
fisch-historische atlas, catalogusnum
mer 35.
9. Ibidem, nr. 764.
10. Ibidem, nr. 608.
11. Ibidem, nr. 263. Afmetingen van het
blad: 273x243 mm. Met dank aan Wil
lem van den Berg, samensteller van
het Alkmaars Historisch Kadaster, die
in deze omvangrijke databank nage
zocht heeft wie de eigenaren waren
van de huizen in het door Pronk afge
beelde deel van de Langestraat.
12. Wenen, Graphische Sammlung Alber-
tina, afmetingen 235x352 mm.
13. Alkmaar, Stedelijk Museum, afmetin
gen 207x276 cm.
14. Zie over de motieven op de gewelf
schilderingen: C.W. Bruinvis, "De
bouw en versiering der St. Laurens- of
Groote Kerk te Alkmaar", Bijdragen
voor de Geschiedenis van het Bisdom
Haarlem, 28 (1904) 212-214, waarbij
tevens een plattegrond van het kerk
gebouw waarop aangegeven is waar
zich welk motief bevond. De decora
tieve omrandingen van de vakken van
het tongewelf zijn door Saenredam op
zijn tekening uit 1661 wel aangege
ven, op het schilderij ontbreken ze.
15. Mondelinge mededeling dr. H. Janse.
Zie verder over het onderwerp ven
sters en glas: H. Janse, Vensters. Nijme
gen, 1971.