II De voorgeschiedenis
De Grote Kerk staat op een oud duintje, vandaar dat de kerk wat hoger
ligt dan de omringende bebouwing. Het is niet het eerste kerkgebouw
op deze plek. Er is een voorganger geweest. In de Grote Kerk hangen
sinds 1605 twee tekstborden {44}. Het ene bord in het Nederlands heet
'het Memoriael van deese kerck', het andere in het Latijn heeft als titel
'Memoriale huius templi'. De auteur was Jacob van Teylingen, geleerde
telg uit een voornaam Alknraars geslacht.
De Nederlandstalige versie, op rijm gesteld, begint aldus:
"Omtrent geleden duisent jaer
wert hiergestelt Kerk en antaer
Den Heidenschen A fgoden
Vervolgens wordt vermeld dat er in 901 een kerk werd gesticht ter ere
van Sint Laurens. Maar bij de omvangrijke opgravingen tijdens de laatste
restauratie, uitgevoerd onder leiding van de Alkmaarse stadsarcheoloog
Peter Bitter, zijn geen resten van een heiligdom uit 600 aangetroffen, en
ook niet van een kerkje dat al uit 901 zou kunnen stammen.
i>ÏLmoricicl mm ixcif Stfttl
1 treilt ((Clu'tvn Tniiiflciir luur ^LimtucNtucr treed) mctSxr cmdti
hier (ad' ui Xülto.ur Hxrt 'Nicv iujjcib' ntct qoét>' aaitxicli
Nu otïmxftitu <Sm Acrct iit nueicnci
nid x Iviftci idtu tsMV ittutv T«ii! eE'Siti'.tlu i itjidt |ïilv rfacjlf
"WP oüb mamriili liiu iwiai fc fipt oii)cv vort- oi'tömi pnirlli
Ain, "V hot uiirtttn«oöt>cu - Vxct itwl uxinvtv -"Sintaui
K «=81
fljt "Mr.iwtr ■utittilfiooCcii Vxct wart uxim^f-"Sintaici
Sjor liriii ixiii v.iji'iuui ikuiiiiicr tien ■■mixmwiwt
ijlui|lcitx txxir lied SVrirci'lduiM non iiutvrii' ,|lo:tt itccöa nxiiivf
Atirlii iiKH cm Afnl' tu ram ^"nxfd' onwiid' «uit tc vctlcii
Txoi «s'-fuiirci»V iirfd' iiciclxii»!,! Sxijïiïi oiitx,SVrcRn tof opi'nmfc.
txd' ruint>,lli(|lfaclui iij ixiLuniot ni m hacrjpu(f« ob irci mdium
'Ul vv.il '1 r -IVUS >1»» V NMV'qV^IKlll «-'t-
t>aiu iHrU tHiof m iu bier rati* <\b nxu txvtuuu
Corlocl) uht fui'oi 'fÉlijjin 'w tc ffdlcn
Etmoi o t. zo tulif
-
Tekstbord met rolwerk-omranding uit 1605, getiteld: 'Het Memoriael van deese Kerck'.
Een tufstenen zaalkerk niet een toren
Er is een document uit 1063 waaruit blijkt dat er in dat jaar al een kerk
gebouw was: een kapel, die ressorteerde onder de oudere kerk in Hei-
loo. Niet lang daarna, omstreeks 1083, is de Alkmaarse kapel een zelf
standige parochiekerk geworden.