K
Twee opmerkelijke zerken zijn de dubbele zerk met koperen grafplaat
voor Pieter Palinc en zijn vrouw Josina van Foreest (in het zuidtransept
tegen de oostmuur) en de zerk met het lijk (in de noorderkooromgang).
Beide stammen uit de overgangstijd van gotiek naar renaissance rond
1550.
Een nieuwe hoofdaanleg
Rond 1625-1635 werd de oude zerkenvloer opnieuw aangelegd. Daarbij
werd enerzijds volgens de renaissance idealen van die tijd gestreefd naar
symmetrie en regelmaat, anderzijds naar de mogelijkheid om meer gra
ven binnen de bestaande ruimte te kunnen bergen.
Zo werd overal een standaardzerkmaat ingevoerd
die juist groot genoeg was om een grafkist af te
dekken. Grote oude zerken werden verkleind tot de
nieuwe standaardmaat. Tevens werden geen nieuwe
witte of rode zerken meer gelegd, alleen nog
blauwgrijze.
Grafnummers en beeldmerken
Er werd een uitgebreide administratie bijgehouden
van het begraven in de kerk. Het ging immers om
grote aantallen: sinds de 17e eeuw lagen er ruim
1700 grafzerken. In het begin werd elke steen voor
zien van een beeldmerk, later kwam een systeem
van grafnummers in gebruik. Vaak zijn de beeld
merken in onbruik geraakt toen het nieuwe sys
teem werd ingevoerd. Maar in Alkmaar bleven de
oude beeldmerken nog vele jaren in zwang, ook al
stond er op elke zerk reeds lang een grafnummer.
Soms werden ze voorzien van een omranding.
De beeldmerken nader bekeken
Wie van adel was, gebruikte als beeldmerk zijn fa
miliewapen, wie er geen had, koos een andere op
lossing. Bijzonder in de Grote Kerk is het grote
aantal beeldmerken in de vorm van een beroepste
ken: een pot voor de pottenbakker, een hoed voor
de hoedenmaker, een wan voor de wannemaker,
een aambeeld voor de smid, timmergereedschap
voor de timmerman, een troffel voor de metselaar
enz. Er zijn scheepjeszerken voor schippers (o.a. in
Beeldmerk
(standerdmolen)
van een molenaar.
Beeldmerk van de
familie de Mol.
HUK LEYT BKORAYE .SYMON
MAERTS^CVlréRIS CERV5T
DEN 4A.,t APRIL A°l63l.
Beeldmerk met boven
beroepsteken
(kuipershamer) en
onder huismerk
(omgekeerde V).
64
