{11} Het geschilderde kerkmodel
Van de meeste gotische kerken is geen enkele ontwerptekening bewaard.
Dit geldt ook voor Alkmaar. Maar wel is er een geschilderd kerkmodel
in de kooromgang, dat uit de bouwtijd zal stammen. Ook in de Grote
Kerk in Haarlem en de Nieuwe Kerk te Amsterdam zijn vergelijkbare
schilderijen aanwezig.
Deze modellen, geduren
de de bouw vervaardigd,
gaven de bezoekers een
Het geschilderde kerkmodel indruk, hoe het gebouw
met de nooit Gebouwde westtoren.
er op den duur moest
gaan uitzien. Als het plan
op essentiële onderdelen
gewijzigd werd, dan kon
ook het schilderij aange
past worden.
In Alkmaar is dat ge
beurd, toen men over to
renbouw ging denken. Er
werd een stuk op het pa
neel gezet, zodat een
merkwaardig L-vormig
geheel ontstond, daarna
werd de toren geschilderd
door een andere hand en
in iets andere kleuren dan
de rest van het kerkge
bouw.
Bouwen van west naar oost?
Vaak is aan de vormgeving van de verschillende onderdelen af te leiden,
waar men met de bouw begonnen is, in het oosten of in het westen.
Maar vanwege de eerder gesignaleerde eenheid in de vormgeving van de
diverse onderdelen, is dat in de Grote Kerk niet of nauwelijks mogelijk.
Uit de bewaard gebleven documenten blijkt dat men rond 1500 werkte
aan de transepten, de kruising en het koor. Zo werden voor het koor 12
zuilen besteld en geleverd. Maar de 10 zuilen in het schip zijn niet in de
rekeningen te vinden. Waren zij al besteld en betaald in de periode
1470-1483, het tijdvak waaruit we nauwelijks schriftelijke gegevens
meer over hebben? Door enkele Alkmaarse auteurs is in het verleden
18
M
