III De bouw van de huidige kerk
Kort na de ramp van 1468 begon men te werken aan een prestigieus
project: de bouw van de Grote Kerk. Daarbij zou uiteindelijk de voor
ganger zelf, die zo'n vier eeuwen dienst had gedaan, afgebroken worden.
Op 9 juni 1470 werd de eerste steen voor het nieuwe gebouw gelegd.
Een imponerende kruisbasiliek
De nieuwe kerk kreeg een plattegrond in de vorm van een Latijns kruis
en een basilicale opbouw. Zo verrees een imponerende kruisbasiliek. De
bouw van een grote kruisbasiliek was op dat moment in het gebied, dat
thans Noord-Holland heet, nog betrekkelijk nieuw. Alleen in Haarlem
(Grote of Sint Bavokerk) en
Amsterdam (Nieuwe of Sint
Catharinakerk) was men al
eerder met vergelijkbare on
dernemingen begonnen. In
zuidelijker streken waren er
meer van dit soort projecten
te vinden, onder andere in
Dordrecht, 's-Gravenhage
en Leiden, maar boven het
IJ waren er verder nog geen
voorbeelden.
De plattegrond:
een Latijns kruis
Het Latijns kruis is een
kruisvorm, waarbij één arm
langer is dan de overige
drie. De langste kruisarm
vormt het schip van de
kerk, in het verlengde daar
van aan de oostzijde ligt het
Doorsnede koorpartij
koor. Het koor heert een
veelhoekige afsluiting.
Haaks op schip en koor staat een dwarsbeuk bestaande uit een noord
en een zuidtransept. Het deel van de kerk, waar het schip, koor en tran
sept samenkomen, wordt kruising of viering genoemd. Het gaat in Alk
maar om een voor Nederlandse begrippen groot gebouw. De lengte van
west naar oost bedraagt ca. 85 meter.
13
