eigenaar voor zijn eigen bestrating: kleine gele goudse steentjes, rode
klinkertjes of platen grijsblauwe hardsteen behoorden tot de veel geko
zen mogelijkheden. Vaak bleef het niet bij het aanbrengen van alleen
een bestrating, maar er kon ook van alles op de stoep een vaste plaats
vinden: een trap om naar bo
ven te gaan, een bank om op
te zitten, een toonbank om
wat dingen neer te zetten
voor de verkoop, een muurtje
of een hekje om de stoep af
te grenzen van die van de bu
ren en van de openbare ruim
te. Ook lage aanbouwen kon
den er verrijzen, de z.g. pot
huizen. Hierover later meer.
Lang niet alles uit het verle
den is bewaard gebleven.
Te denken valt aan de Lange-
straat, waar in 1926 de parti
culiere stoepen, met al wat er
vast op stond, in een keer
werden opgeruimd om plaats
te maken voor doorlopende
trottoirs, die inmiddels ook al
weer het veld hebben moeten
ruimen voor diverse vormen
van sierbestrating. Ook op andere plekken in Alkmaar, zoals de Laat of
de Bierkade, zijn de oude stoepen verdwenen.
En zo zijn we voor onze kennis van wat men in Alkmaar in het verleden
met zijn stoep deed, voor een groot deel aangewezen op oude afbeel
dingen zoals schilderijen, tekeningen en prenten.
In het hiernavolgende worden diverse mogelijheden belicht, deels aan
de hand van oude afbeeldingen, deels aan de hand van nog bestaande
voorbeelden. Uiteraard is het hier geschetste beeld niet uitputtend.
Wanneer u zelf boeken met oude foto's bekijkt of de stad doorwandelt,
zult u nog allerlei kunnen vinden dat hier niet aan de orde kwam.
Pothuizen
Net als in andere Noordnederlandse steden waren er in het verleden
ook in Alkmaar tal van burgers, die aan de ruimte in hun huis niet ge
noeg hadden en die daarom de stoep benutten voor een lage aanbouw,
Op deze tekening van Cornelis Pronk kan men goed zien hoe de
stoepen er in de Langestraat bij het stadhuis rond 1727 hebben
uitgezien. Op de voorgrond zit een man uit te rusten op een van de
twee stoepbanken voor zijn huis. Daarnaast de bijzondere stoep van
het Moriaenshoofd met lage natuurstenen borstweringen. (Top. Atlas
R.A.A.)
7
