torische romans, zoals "Het huis Lauernesse" (1840). Tot de hoogtepun
ten van haar werk behoort ook "Majoor Frans" (1875); dit laatste boek
is een karakterroman in dagboekvorm over de vrouwenemancipatie. Zij
woonde tot 1851, toen zij trouwde met de schilder Johannes Bosboom
(1817-1891), in Alkmaar. Haar borstbeeld staat nog steeds aan het begin
van de Kennemerstraatweg te Alkmaar.
Een andere erepenning die aan een Alkmaarder is uitgereikt is de pen
ning voor W.G. ten Houte de Lange, doctor in de chirurgie en accou-
cheur. Hij kreeg deze van koning Willem III omdat hij op 12 october
1870 zijn vijftigjarig jubileum als arts vierde.
Een recent voorbeeld van een erepenning is de in september 1987 gesla
gen Pieter van Foreestpenning. Deze is in opdracht van het Medisch
Centrum Alkmaar (MCA) gemaakt ter stimulering van wetenschappelijk
onderzoek. De penning wordt uitgereikt aan een lid van de medische
staf voor oorspronkelijk wetenschappelijk onderzoek gedaan in het
eigen ziekenhuis bij eigen patiënten. De voorzijde van de penning toont
het portret van Pieter van Foreest. De keerzijde toont de ingang van het
oude stadsziekenhuis, voorheen de kadettenschool.
Familiepenningen
In de 17e eeuw was een grote groep verzamelaars van penningen ont
staan. Toen de overheid minder opdrachten tot het slaan van penningen
verstrekte, gingen steeds meer penningmakers op eigen initiatief pennin
gen uitgeven voor deze markt. Belangrijke medailleurs in de 17e eeuw
waren Reinier Arondeaux en Johan Smeltzing. In de 18e eeuw waren
dat vader en zoon Holtzhey. De vader Martinus had in Amsterdam een
bloeiend bedrijf, dat vrijwel geheel dreef op de productie van pennin
gen. Met zijn zoon maakte hij meer dan vierhonderd verschillende
geslagen penningen. Ze zijn zeer vakbekwaam gemaakt maar niet altijd
even artistiek.
Naast de series gedenkpenningen ontstond een nieuw fenomeen. Men
begon opdracht te geven voor het maken van penningen ter herinnering
aan familiegebeurtenissen, zoals geboorte, doop, huwelijk en overlijden
Dit is een typisch Nederlands verschijnsel. De echt grote bloei van deze
familiepenningen vond in de 17e eeuw plaats en zette zich voort tot het
einde van de 18e eeuw. Een zilversmid of medailleur maakte een derge
lijke penning, die voorzien werd van een toepasselijke voorstelling,
onder vermelding van de naam en de datum, en vaak ook met het por
tret of wapen van de betrokkene. Het was echter ook mogelijk om een
al tevoren gemaakte algemene penning te kopen. Daarop is dan ruimte
opengelaten voor het graveren van namen en data. Op de algemene
84