Noten
1. Van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal Utrecht/Antwerpen, 1992 (12e
editie).
2. Zie voor een meer uitgebreid overzicht van de nationale muntgeschiedenis bij
voorbeeld B. van Beek e.a. Geld door de eeuwen heen Amsterdam 1984; J. Lingen
e.a. De geschiedenis van het geld Amsterdam/Utrecht, 1992; H. Enno van Gelder
De Nederlandse munten Utrecht/Antwerpen, 1980.
3. B. van Beek e.a. Geld door de eeuwen heen Amsterdam 1984 p. 51.
4. C. van Hengel De munten van Holland in de 13e eeuw Amsterdam, 1986.
5. W.A. Fasel Muntslag in Alkmaar? in: Oud Alkmaar 7 (1983) p. 554-556 J.L. Pot
Muntslag van Egmond: een aardige hypothese in: Oud Alkmaar 10 (1986) p. 743-
749. W.A. Fasel Inderdaad een hypothese in: Oud Alkmaar 11 (1987) afl.2, p. 12-13.
6. W.C. Mees Proeve eener geschiedenis van het Bankwezen in Nederland, gedurende den
tijd der Republiek Rotterdam, 1838 p. 13 noot 1.
7. A. Pol Muntvondst Schagen 1982 en Hoorn 1982 in: Jaarboek voor Munt- en
Penningkunde 69 (1982) p. 146-147.
8. H. Enno van Gelder De muntvondst Twisk (N.H.) 1975 in: Jaarboek voor Munt
en Penningkunde 62-64 (1975-1977) p. 165-168.
9. P. Spufford The General Officiers of the Bourgondian Mints in the Netherlands
in the Fifteenth Century in: Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 65-66 (1978-
1979) p. 5-14, 6.
10. Een kopie van de instructie voor de Generaalmeesters uit 1535 is onder andere te
vinden in ARA 1.01.44-5 f 34-36. Een instructie van later datum is niet bekend.
11Van Gelder heeft onlangs aangetoond dat de door de Staten-Generaal uitgevaar
digde muntplakkaten niet veel meer dan de helft van alle voorschriften vormden.
H. Enno van Gelder Gedrukte muntplakkaten in: Jaarboek voor Munt- en
Penningkunde 77 (1990) p. 26-90, 29.
12. H. Enno van Gelder Munthervorming tijdens de Republiek, 1659-1694 Amsterdam,
1949 p. 2.
13. H. Enno van Gelder Munthervorming p. 7.
14. De instempeling werd verordonneerd in het plakkaat van de Staten van Holland
van 7 februari 1573. Polak gaf op basis van Maarten Ruychavers rekening een
opbrengst van 23.780 pond.
H. Enno van Gelder De klop van 1573/4 in: Jaarboek voor Munt- en Penningkunde
67 (1980) p. 101-106, 101; E. Polak Enkele nadere gegevens omtrent
"Tstempelen van den Gelde in Holland en Zeeland in en na 1573" in: Jaarboek
voor Munt- en Penningkunde 21 (1934) p. 1-47, 7.
15. Naast de gebruikelijke sleischat werd onder de noemer "reserve" een extra slei-
schat geheven van ruim 30 stuivers of 1 Vz gulden per mark.
H. Enno van Gelder De munt als middel tot oorlogsfinanciering in: Jaarboek voor
Munt- en Penningkunde 67 (1980) p. 219-220, 219.
16. idem p. 220.
17. J. Stuurman Het twaalfde artikel van de unie van Utrecht. Een staatsrechtelijke
beschouwing over het muntwezen in de Republiek der Verenigde Nederlanden
in: Jaarboek voor Munt- en Penningkunde 65-66 (1978-1979) p. 15-38, 21 en 35.
18. Plakkaat Staten-Generaal van 19-12-1579 (Antwerpen) en 01-01-1580 ('s-Gra-
venhage) idem p. 21
41