9. Oude houtsnede
van een
middeleeuwse
munter.
te Hamburg, twee te Lübeck, een te Wismar, een te Danzig en drie te
Denemarken7. Dergelijke vondsten wijzen op het gebruik van munten
in een bepaalde regio. Er zijn ook muntvondsten waarvan af te leiden
valt wat voor soort muntstukken men in een bepaalde periode opzij
legde als 'appeltje voor de dorst'. De muntvondst van Twisk (1975) is
zo'n voorbeeld, waarin uitsluitend gouden munten en grote zilverstuk
ken zaten. De schat, verborgen in een Siegburger kruik, bevatte naast
munten geslagen in Gelderland, Holland, Overijssel, Brabant (Ant
werpen, Maastricht) en Vlaanderen
ook stukken uit het Duitse Rijk, En
geland, Frankrijk, Portugal, Spanje,
het bisdom Luik, het graafschap
Bergh, de heerlijkheden Batenburg
en Vianen en de stad Nijmegen8.
Het is hier echter niet de plaats een
compleet overzicht te geven van de
vele muntvondsten in het gebied van
het tegenwoordige Noord-Holland.
Alvorens een volgend tijdperk van de
nationale muntgeschiedenis behan
deld wordt, dient eerst gekeken te
worden naar de organisatie van het
muntwezen in de Nederlanden.
De organisatie van het muntwezen in de Bourgondische en
Habsburgse Nederlanden en de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden.
De zorg voor het muntwezen was in de Bourgondische en Habsburgse
Nederlanden en in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, net
als in alle Westeuropese staten, een zaak van de overheid. In de
Bourgondische Nederlanden werd die overheid vanaf 1417 tot 1467
gevormd door Philips de Goede. Oorlogen, aankopen en een uitgekiende
huwelijkspolitiek hadden hem de vorst gemaakt van onder andere
Bourgondië, Brabant, Henegouwen, Holland, Namen, Vlaanderen en
Zeeland. Zijn opvolgers, behorend tot het Habsburgse huis, zette zijn
politiek van centralisatie voort.
Philips de Goede introduceerde in 1433 een uniform muntstelsel voor al
zijn gebieden, bestaande uit een dubbele, een enkele, een halve en een
kwart groot. Vanwege het feit dat de munten uit dit nieuwe stelsel gesla
gen werden in de vier belangrijkste gebieden van Philips' rijk: Brabant,
Henegouwen, Holland en Vlaanderen, werden deze ook wel 'vierlanders'
14
