izorg van de
fraaie wind-
destijds ge-
ïmmastraat 1
cijkt, ziet dat
lekken, zoals
ht zou den-
it de Tweede
0 gebouwde
n afgebroken
ts te maken
at De Re-
zer gespaard,
eds eeuwen-
age Landen,
lig waait. Ie-
ote metalen
'an een haan,
middeleeu-
■ren.
Douwwerken
len geplaatst,
lierenfiguren
ie zwaan die
te vinden is)
e motieven
1 in ons wa-
djzer in de
ti op de Ac-
el toegepaste
.1 of niet van
n. Dikwijls,
windwijzer
verguld. Bij het selecteren en beschrijven van belangrijke voorbeelden
van architectuur uit de periode 1850-1940 in de Alkmaarse binnenstad
en de wijken daaromheen, bleken zowel architecten die werkten in de
stijl van neogotiek of neorenaissance, als die van de wat latere jugendstil
en het traditionalisme van de eerste decennia van deze eeuw, hun
bouwwerken te hebben willen verrijken met windwijzers in diverse uit
voeringen.
Overigens zijn windwijzers kwetsbare objecten. Niet alles wat in het
verleden op dit terrein bedacht werd, is behouden.
Enkele nog bestaande voorbeelden
Tot de vroegste bewaard gebleven voorbeelden uit het tijdvak 1850—
1940 behoren de twee windwijzers in de vorm van windvanen die C.H.
Peters (Groningen 1847- 's Gravenhage 1933) ontwierp voor het grote
neogotische gebouw uit 1877 aan de Gedempte Nieuwesloot 36-38, dat
deels tot postkantoor, deels tot kantoor van kadaster en hypotheken
diende (thans Kunstuitleen). De linkerwindvaan laat de letters KH (ka
daster en hypotheken) zien, de rechter de letters KP (koninklijk post
kantoor). Een andere windvaan bevindt zich op het ingangsgebouw van
het hofje van Paling en Foreest aan de Krugerstraat in het Emmastraat-
kwartier. Dit hofje werd in 1901 in neorenaissance stijl opgetrokken
naar ontwerp van de toenmalige Alkmaarse stadsarchitect G. Looman.
Als decoratie draagt de windvaan een rozetmotief. Ten tijde van de ju
gendstil zijn er eveneens in Alkmaar verschil
lende windvanen met jaartallen toegepast. Zo
is er een te vinden op het jugendstil pand aan
Mient 17-19. In de windvaan is het jaartal
1903 te lezen. Wie de architect van dit pand,
met zijn aardige jugendstil glas-in-loodramen
Aen jugendstil balkonhekje is, is aan de schrijf
ster van deze bijdrage onbekend.
Een ander voorbeeld ziet men op de jugend
stil villa aan de Emmastraat 28. Hier draagt de
windvaan het jaartal 1907. De architect van
dit pand met windwijzer is wel bekend, n.1. J.
Balder, een Alkmaarse bouwmeester die tal
van panden in Alkmaar heeft ontworpen in
de jaren rond de eeuwwisseling. Behalve
windwijzers in de vorm van windvanen zijn
er in Alkmaar rond de eeuwwisseling ook
windwijzers aangebracht, die een ander mo-
De linkerwindwijzer van het voormalige gebouw
van Kadaster en Hypotheken, Gedempte Nieu
wesloot 36-38
Tl
