Windwijzers aan Alkmaarse gebouwen
(1850-1940)
Inleiding
Kort geleden kreeg het Alkmaarse Bureau Monumentenzorg van de
heer N.J.C. Akkerman een alleraardigst geschenk, n.1. een fraaie wind
wijzer, voorstellende het gevleugelde paard Pegasus.
Het paard, vervaardigd van gedreven en gegoten zink, is destijds ge
maakt ter bekroning van het torentje dat het hoekpand Emmastraat 1
Kennemerstraatweg sierde. Wie het object nauwkeurig bekijkt, ziet dat
het lichaam van het paard een zestal gaatjes laat zien.
Dat zijn geen slijtage-plekken, zoals
men op het eerste gezicht zou den
ken, maar kogelgaatjes uit de Tweede
Wereldoorlog.
Toen het kort voor 1900 gebouwde
pand een paar jaar geleden afgebroken
moest worden om plaats te maken
voor de appartementenflat De Re
gentes", bleef de windwijzer gespaard.
Windwijzers worden reeds eeuwen
lang toegepast in de Lage Landen,
waar de wind zo veelvuldig waait. Ie
dereen kent wel de grote metalen
windwijzers in de vorm van een haan,
die vaak al sinds de late middeleeu
wen menige kerktoren sieren.
Maar ook op andere bouwwerken
konden windwijzers worden geplaatst.
Naast hanen en andere dierenfiguren
(denk bij voorbeeld aan de zwaan die
op menige Lutherse kerk te vinden is)
kwamen allerlei andere motieven
De windwijzer van het gesloopte pand Emmastraat I
voor.
Geliefd was bij voorbeeld in ons wa
terrijke land de windwijzer in de
vorm van een scheepje.
In Alkmaar pronkt er een op de Ac
cijnstoren. Een andere veel toegepaste
vorm was de windvaan, al of niet van
enige decoratie voorzien. Dikwijls,
maar niet altijd, was de windwijzer
26