Inleiding bij de Herinneringen
van Abraham Drukker
Op 17 mei 1944 werden Abraham Drukker, zijn vrouw Juliette en hun
dochter Marjan op hun onderduikplaats te Warmenhuizen opgepakt.
Zij werden overgebracht naar Westerbork en van daar in september
naar het concentratiekamp Theresiënstadt. Vervolgens gingen zij naar
Auschwitz, waar zij omkwamen. De heer van Riet, een vriend van de
familie, die de onderduikplaats geregeld had, nam de achtergebleven be
zittingen onder zijn hoede. Daartussen trof hij twee dichtbeschreven
schoolschriftjes met aantekeningen aan. Het bleken de herinneringen
van Abraham Drukker over de periode 10 mei 1940 tot apnl 1943 te
zijn.
Zoals velen in de Tweede Wereldoorlog had Abraham Drukker zijn be
levenissen in die uiterst benarde tijd te boek gesteld. Het beroemdste
dagboek uit die tijd is wel dat van Anne Frank. Talloze vergelijkbare
geschriften zullen verloren zijn gegaan. Dankzij de goede zorgen van de
heer van Riet, die de schriftjes -toen duidelijk werd dat de familie
Drukker was omgekomen- ten geschenke gaf aan het Alkmaarse Ge
meentearchief, thans Regionaal Archief, is het relaas van Abraham
Drukker bewaard gebleven. De eerste, die de aandacht op deze aanteke
ningen vestigde was de journalist Hans Koolwijk, die in het periodiek
van de vereniging Oud Alkmaar (jrg. 2, 1977, p. 112-115) een bijdrage
schreef onder de titel Het Dagboek van Abraham Drukker. Zo is ook
de benaming dagboek in de wereld gekomen voor iets wat in de strikte
betekenis van het woord geen dagboek is. Bij lezing is het duidelijk dat
Drukker zijn hennneringen vanaf 10 mei 1940 achteraf heeft opgeschre
ven. Dat is gebeurd gedurende de laatste periode van onderduik te War
menhuizen. Het is een relaas dat op een wat zakelijke wijze, waar soms
de emotie uit naar voren treedt, de lotgevallen weergeeft van een Alk
maarse joodse familie sedert het moment dat de Duitsers ons land bin
nenvielen. Namen worden er niet genoemd, uit angst dat bij ontdek
king mensen in moeilijkheden zouden komen. Persoonlijke gegevens
blijven om diezelfde reden achterwege.
Wie was de familie Drukker, met wie wij in de herinneringen kennis
maken? Abraham Drukker werd op 13 september 1895 geboren in
Zaandam. Hij was de zoon van de koopman Emanuel Drukker en Ma-
rianne van Thijn. Van 1915-1917 was hij in militaire dienst. Daarna be
gon hij een zakkenhandel in Alkmaar, waar een oom van moeders zijde
in dezelfde branche werkzaam was. Inmiddels was hij verloofd met Ju-
77