6 De jodenster Op 29 april 1942 werd bekend gemaakt dat drie dagen later iedere jood van zes jaar en ouder op zijn hart een Jodenster moest dragen. Er waren 570.000 sterren beschikbaar. Iedere jood moest er vier kopen. "Den aandacht wordt erop gevestigd dat de Jodenster zichtbaar moet worden gedragen zoodra men zich van zijn huis op straat begeeft, dus ook in portieken van woningen.De Duitsche autoriteiten maken er ons op opmerkzaam, dat voortaan alle Joden, die de Jodenster niet vastgenaaid op hun kleeding dragen, ter verantwoording zullen worden geroepen.49 In Alkmaar zal de jodenster niet veel gezien zijn, aangezien op het tijd stip van invoering er nog maar enkelen in deze stad woonden, die hem moesten dragen. Dat waren de joden, die met een niet-jood getrouwd waren en deswege vrijgesteld waren van "verhuizing" uit de stad. On der hen was Bram Elte, in die dagen werkzaam bij de sociale dienst als deurwaarder. Hij liep altijd met de actetas onder de arm tegen de borst gedrukt, zodat men de ster niet zag. Een zó opmerkelijke houding, dat velen die zich vandaag de dag nog herinneren. Van hogerhand verkreeg de joodse echtgenote van de ontslagen directeur van de Rijks- H.B.S. Massink vrijstelling van het dragen van de jodenster. De familie Druk ker die toestemming had gekregen op 5 mei voor doktersbezoek naar Alkmaar te gaan ervoer dat bezoek als een zegedag. Velen, ook onbe kenden, begroetten hen als sterdragers extra vriendelijk. Toen Drukker enkele dagen later met zijn dochter in Bergen het huwelijk bijwoonde van hun oude hulp, vroeg de pastoor hen of ze hun sterren niet liever af wilden doen. De reactie was echter: "We vonden die dingen zoo buitenge woon prettig dat we er geen afstand van deden". Een zelfde wrange humor troffen we aan in een brief, die mevrouw Prins-Vlessing naar Alkmaar schreef op 3 mei: "Vandaag hebben we de ster gedragen, niks gek hoor!" Heel anders reageerde Dr. Hemelrijk, de ontslagen rector van het Mur- mellius-gymnasium. Hij gaf na zijn ontslag in Alkmaar een aantal uren les aan het Joods Lyceum in Amsterdam en weigerde de jodenster te dragen. Hij schreef daar zelf over: "Waarom draagt u geen ster?" vroegen mijn leerlingen mij in de 5e klas. "Omdat ik hun autoriteit niet erken; omdat ik hun recht, mij te schenden, ver werp; omdat ik geen lam voor de wolven wil zijn."Maar ons is gezegd, het als een eer te beschouwen, niet als een schande, en er trots op te zijn."Wie er vre de mee heeft, moet hem maar dragen, ik doe het niet.In Bergen kwam een agent in mijn tuin, waar ik aan het houthakken was. "U draagt geen ster. De chef stuurt mij hierheen om een onderzoek te doen. Als ik u zonder ster op de openbare weg aantref, moet ik u naar de Euterpestraat brengen. Weet u, wat dit 61

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1992 | | pagina 59