hoorde 4 h.a. eigen terrein waarop we ons vrij konden bewegen en des-
gewenscht ook daarbuiten omdat alle aangrenzende terreinen uitsluitend
dichte bosschen waren waar zelden of nooit iemand in liep, zoodat we
weer eens frissche lucht konden happen, want sedert 15 September wa
ren we daarvan verstoken.
Het was een geweldige verbetering en het maakte ons lot heel wat lich
ter te dragen.
In dat pension waren toen nog zes personen uit een gezin, eveneens
Joodsche menschen.
Het was overigens het meest wonderlijke pension wat men slechts be
denken kon want het werd beheerd door twee mannen beide vrijgezel
len en deze beide personen gingen daar door voor twee halfbroers en
ieder dacht niet anders of het waren halfbroers, doch later bleek het an
ders te zijn. Een van beide was de eigenaar en de andere was daar mii
of meer in dienst.
Zoo naderde Kerstmis 1942 en vonden we het heerlijk in staat te zijn
een paar vrienden te kunnen uitnoodigen deze feestdagen bij ons doo
te brengen en met de jaarwisseling weer twee anderen om tenslotte n
een paar weken weer twee anderen als onze gasten welkom te mogei
heeten.
Deze drie echtparen zijn het in hoofdzaak die ons steeds met alles en al
les ter hulp gekomen zijn en ons verzorgd hebben tot het ongelooflijk'
toe en zonder hen zouden we het nimmer hebben volgehouden.
Ontelbare malen hebben ze de meest onbereikbare dingen mogelijk ge
maakt en in tijden van nood hebben ze ons er door weten te halen op
een onnavolgbare wijze.
Het is ten eenenmale onmogelijk onze dankbaarheid jegens hen hier i
vermelden want ik geloof niet dat er aan de eene kant ooit zooveel hulp
aan een gezin is verleend, terwijl het aan den anderen kant niet mogelij t
is een dankwoord daarvoor uit spreken dat de juiste gevoelens weergeef
van ons.
Daarom stap ik van dit onderwerp af en vertel nog eens iets van ons
verblijf in de bosschen die in de eerste twee maanden eigenlijk onge
stoord was.
Echter in de omgeving werden zoovele duikelingen ondergebracht dat
het eigenlijk voor ieder gevaarlijk begon te worden, want het was ten
laatste een publiek geheim waar wel en waar geenvluchtelingen verbor
gen zaten, zoodat wij ernstig voor ontdekkingen vreesden, een vrees die
later maar al te gegrond bleek te zijn.
In Februari 1943 werden de eerste vier Joodsche menschen in de omge
ving ontdekt en weggevoerd en deze wisten van ons verblijf in ons
114