Een tante en een gevelsteen in Alkmaar. Op 15 september 1852 gaan Eduard Douwes Dekker (Multatuli) en zijn vrouw Tine met het zeilschip "De Harmonie", vanuit Batavia, voor een tweejarig verlof naar Holland. Op 12 december noteert Dekker in zijn memoriaal "Pieters verjaardag stil gevierd met rijnwijn. Hoopen Kerst tijd thuis te zijn". Heel verwonderlijk staat in de Brievenuitgave van 1912, bezorgd door zijn tweede vrouw Mimi: "Pieters verjaardag stil ge vierd met mijn vrouw" enz. Maar inderdaad zijn zij met de kerstdagen in Holland. De eerste kerstnacht sliepen zij te Hellevoetsluis in een bedstee, zoals Mimi er aan toevoegt. Van zijn naaste familieleden trof hij alleen nog z'n broer Pieter aan. Broer Willem, moeder, zuster Catharina en vader zijn respectievelijk in 1840, 1846, 1849 en 1850 overleden. Broer Jan was in Indië. Maar er blijkt nog een familielid te zijn. Omstreeks 30 december heeft Tine in het memoriaal genoteerd: "De Wed. M. van de Velde woont hoek van den Koningsweg en Doelenstraat te Alkmaar". Deze M. van de Velde is Meindert van de Velde, goud- en zilversmid te Zaandam en aldaar overleden op 1 augustus 1826. Zijn vrouw Antje Douwes Dekker (1792-1863) is later naar Alkmaar verhuisd. Antje was een zuster van Eduards vader Engel en dus zijn tante. Deze tante wordt in geen enkel Multatuli-boek genoemd. Zelfs bij Julius Pée niet, die toch in "Multatuli en de zijnen", Dekkers voor- en nageslacht minutieus heeft beschreven. Paul van 't Veer vergist zich, als hij de Wed. M. van de Velde aanziet voor de weduwe van Dekkers vroegere werkgever Van de Velde. Mogelijk is Meindert van de Velde familie van Abraham van de Velde, de textielimporteur (Kopperlith uit "De Geschiedenis van Woutertje Pieterse"). Het feit, dat zijn zuster dan gelieerd was aan de Van de Veldes, maakte het voor Engel Douwes Dekker wellicht gemak kelijker om z'n zoon in 1835 op het kantoor van Abraham van de Velde geplaatst te krijgen. Zeker zal Dekker deze tante meermalen bezocht hebben en op één van de wandelingen in Alkmaar, die merkwaardige gevelsteen opgemerkt hebben met de tekst: BLIJT HIER T OPYNENE REGEER Hiervan vinden we ook een aantekening in zijn memoriaal van decem ber 1852: "Alkmaar. Opyne de wereld regeer.Paardesteeg. Stal van graaf Willem. Kist van Floris de V". 21

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Oud Alkmaar | 1992 | | pagina 23